هنر
طوبی مظفری نژاد؛ اسماعیل نجار
چکیده
پژوهش حاضر با استفاده از نظریات گایاتری چاکراورتی اسپیواک در حوزۀ مطالعات فرودستان به بررسی تطبیقی دو نمونه از آثار ادبیات نمایشی معاصر، نه بخش از میل اثر هیدر رافو و مستانه، تاریخ فراموشان اثر نغمه ثمینی می‌پردازد. اسپیواک معتقد است مطالعات تطبیقی غرب در حوزۀ ادبیات جهان، که امروزه عمدتاً همگام با منطق جهانی‌سازی در عصر سرمایه‌داری ...
بیشتر
پژوهش حاضر با استفاده از نظریات گایاتری چاکراورتی اسپیواک در حوزۀ مطالعات فرودستان به بررسی تطبیقی دو نمونه از آثار ادبیات نمایشی معاصر، نه بخش از میل اثر هیدر رافو و مستانه، تاریخ فراموشان اثر نغمه ثمینی می‌پردازد. اسپیواک معتقد است مطالعات تطبیقی غرب در حوزۀ ادبیات جهان، که امروزه عمدتاً همگام با منطق جهانی‌سازی در عصر سرمایه‌داری انجام می‌گیرد و تحت سلطۀ قدرت‌های جهانی قرار دارد، پژواکی درست از تاریخ و تجربیات جهان‌شمول نیست و مختص تفکرات غرب است. او در هنگام پرداختن به سوژه‌های فرودست، به‌خصوص جنسیت زنانه، صرفاً ظاهری از آن را در جهت اهداف خود ارائه می‌دهد و به یک سیاست آرمانی و ذات‌گرایانۀ محدود می‌رسد. حال آنکه سوژۀ فرودست هنگامی‌که در مقام یک زن سخن می‌گوید و عمل می‌کند می‌داند که جنسیت در حال رشد و فراگیری، بهترین حالت ممکن برای اوست. در سایۀ این بازی بداقبال است که تاریخ فرودستی که مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته است، باید توسط خود فرودستان و افراد در حاشیه آشکار شود. در پژوهش پیش‌رو، با تمرکز بر داده‌های نظری اسپیواک در مرگ یک رشته، «آیا فرودست می‌تواند سخن بگوید» و «بازاندیشی بر تطبیق گرایی»، نشان داده می‌شود که فرودست می‌تواند از خلال ادبیات، خود و تجربیات نابش را بدون کمک، اصلاح و قدرت‌های جهانی به بیان و نمایش درآورد.
هنر
ثمره رضائی؛ عطیه یوزباشی
چکیده
سقانفارها بناهایی مربوط به دورۀ قاجارند که برخاسته از معماری بومی و آیینی مازندران هستند. در نقوش تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیۀ بابل، مضامین تصویری با محوریت زن به‌وفور دیده می‌شود. این پژوهش با هدف شناخت مضامین تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیۀ بابل و علل اهمیت نقش‌مایۀ زن و تحلیل بار معنایی این نقوش براساس رویکرد ...
بیشتر
سقانفارها بناهایی مربوط به دورۀ قاجارند که برخاسته از معماری بومی و آیینی مازندران هستند. در نقوش تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیۀ بابل، مضامین تصویری با محوریت زن به‌وفور دیده می‌شود. این پژوهش با هدف شناخت مضامین تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیۀ بابل و علل اهمیت نقش‌مایۀ زن و تحلیل بار معنایی این نقوش براساس رویکرد شمایل‌شناسی صورت گرفت. سؤالات پژوهش عبارت‌اند از: 1. چه مضامینی در دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیۀ بابل قابل‌مشاهده است؟ 2. دلایل ظهور و وفور نقش‌مایۀ زنانه در دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیۀ بابل چیست؟ 3. بار معنایی لایه‌های نقش‌مایۀ زن در سقانفار کیجاتکیۀ بابل براساس رویکرد شمایل‌شناسی چیست؟ این پژوهش از نظر هدف بنیادی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است. از هر تقسیم‌بندی نقوش سقانفارها به شیوۀ غیرتصادفی (حماسی، ماورایی، نمادین و فعالیت روزمره) یک تصویر شاخص با رویکرد شمایل‌شناسی تشریح شده است. مسئلۀ بازتعریف نقش زن در جامعه، خانواده و عرصۀ هنر در دوران قاجار اوج گرفت. از سوی دیگر، تأثیر منطقۀ جغرافیایی و شیوۀ امرارمعاش، مفهوم جنسیت را در مناطق شمالی ایران متحول کرد. در ظهور نقش‌مایۀ زنان، عوامل تاریخی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حائز اهمیت هستند. هم‌زمانی برهۀ تاریخی بنای تکیه با دورۀ قاجار، تغییرات بنیادین در روابط اجتماعی، سبک پوشش، جایگاه سیاسی و تعدد تصاویر زنان در دورۀ قاجار گویای پیوند مستقیم این نقوش با تحولات سیاسی-اجتماعی حاکم بر جامعۀ زمان خود است و تأثیرپذیری هنرمندان بومی در انعکاس از شرایط سیاسی و اجتماعی را در یک بافت تاریخی خاص روایت می‌کند.
