نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد مدیریت دولتی، باشگاه پژوهشگران جوان، قائمشهر، ایران

2 دانشیار گروه مدیریت، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران

3 کارشناس ارشد مدیریت دولتی، مدیر‌کل فرودگاه‏های استان مازندران

4 دانشجوی دکتری مدیریت، باشگاه پژوهشگران جوان، قائمشهر، ایران

چکیده

رفتار شهروندی سازمانی، رفتار ارزشمند و مفیدی است که افراد به‌صورت داوطلبانه از خود بروز می‏دهند. بنابراین، در دنیای پُر‌چالش کنونی، سازمان‏ها به منظور رقابت در صحنۀ جهانی، در تلاش‌اند کارکنانی را به کار گیرند که فراتر از نقش تعیین‌شده در شغلشان عمل کنند. در‌واقع، هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و سنجش مؤلفه‏های رفتار شهروندی سازمانی در محیط کار میان کارکنان زن ادارات آموزش و پرورش استان مازندران است. جامعۀ آماری پژوهش نیز، 105 نفر از کارکنان آموزش و پرورش استان مازندران‌اند. برای جمع‏آوری داده‏ها از پرسشنامه‏های استاندارد استفاده شده و تجزیه و تحلیل داده‏ها به‌وسیلۀ نرم‏افزارهای spss و لیزرل انجام شده است. نتایج آزمون باینومینال نشان داده است که رفتار شهروندی سازمانی و همۀ ابعاد بررسی‌شده یعنی: نوع‏دوستی، وظیفه‏شناسی، جوانمردی، تواضع، و عفت اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار داشته و یافته‏های مدل معادلات ساختاری نیز بیانگر تأیید کلیت مدل و ارتباط معنا‏‏دار مؤلفه‏ها با رفتار شهروندی سازمانی بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Explanation and evaluation of organizational citizenship behavior culture components among women employees education and training administration’s

نویسندگان [English]

  • Hossein Samadi Miarkolaei 1
  • Hassanali Aghajani 2
  • Mousa Mashazamini 3
  • Hamzeh Samadi Miarkolaei 4

1 Master of Public Administration, Member of Young Researcher Club, Qaemshahr, Iran

2 Associate Professor, University of Mazandaran (UMZ), Iran

3 Master of Management, President of Mazandaran Province Airports, Iran

4 Ph.D Candidate, Member of Young Researcher Club, Qaemshahr, Iran

چکیده [English]

Organization citizenship behavior is a useful valuable behavior manifested by individuals voluntarily. Thus, in the challenging world we live in, organizations seek competitive advantages by employing individuals who act beyond their tasks. In facts the main purpose of present research is explanation and evaluation organizational citizenship behavior culture components among women. Statistical population of present study includes 105 employees’ women of Mazandaran province’s education and training organization. Data is collected by using standard questionnaires. Data analysis was done by SPSS and LISREL software. The results of binominal test demonstrated that organizational citizenship behavior and all of evaluated dimensions, namely altruism, courtesy, sportsmanship, consciousness, and civic virtue placed in desirable status and the results of structural equation modeling demonstrated that models’ totality upheld and showed that there was significant relationship between organization citizenship behavior and its components.

کلیدواژه‌ها [English]

  • education and training administration’s
  • organization citizenship behavior
  • structure equation model
  • women staffs
[1] رامین‏مهر، حمید؛ هادیزاده، اکرم؛ احمدی، ایمان (1388). «بررسی رابطۀ بین ادراک از عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی (مطالعۀ موردی: شرکت پخش فراورده‏های نفتی ستاد تهران)»، فصل‏نامۀ مدیریت تحول، ص65ـ89.
[2] زاهدی، شمس‏السادات؛ خیراندیش، مهدی (1387). «تأثیر رهبری تحول‌آفرین بر رفتار شهروندی کارکنان: مطالعۀ موردی در شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران»، مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، ص 9ـ30.
[3] صالحی‏عمران، ابراهیم؛ جعفری، زینب (1391). «بررسی میزان برخورداری رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه مازندران»، مدیریت اجرایی، ص 2ـ22.
[4] طبرسا، غلامعلی؛ اسمعیلی، غلامرضا؛ اسمعیلی، حمید‌رضا (1389). «عوامل مؤثر بر رفتار شهروندی سازمانی در یک بیمارستان نظامی»، مجلۀ طب نظامی، ش 2، ص 93ـ99.
[5] فانی، علی‌اصغر؛ محمدی، جعفر؛ آذر، عادل؛ فتحی، سمیه (1390). «بررسی الگوی رابطۀ بین تنیدگی و رفتار شهروندی سازمانی با رویکرد فراتحلیلی»، پژوهش‏های مدیریت عمومی، ص 29ـ52.
[6] هویدا، رضا؛ نادری، ناهید (1388). «بررسی سطح رفتار شهروندی کارکنان»، مدیریت اجرایی، ص 103ـ118.
[7] مقیمی، سید محمد (1384). «رفتار شهروندی سازمانی؛ از تئوری تا عمل»، مدیریت فرهنگ سازمانی، ص 19ـ48.
[8] یعقوبی، نورمحمد؛ مقدمی، مجید؛ کیخا، عالمه (1389). «بررسی رابطۀ بین رهبری تحول‌آفرین و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان»، مدیریت تحول، ص 64ـ96.
[9] Ackfeldt, A-L., and Coote, L.V. (2005). A study of organizational citizenship behaviors in a retail setting, Journal of Business Research, 58, pp 151–159.
[10] Appelbaum, S., Bartolomucci, N., Beaumier, E., Boulanger, J., Corrigan, R., Dore, I., Girard, C., and Serroni, C (2004). Organizational citizenship behavior: a case study of culture, leadership and trust management decision, 42, 1, pp 13–40.
[11] Asgari, A., Silong, AD., Ahmad, A., and Abu Samah, B. (2008). The Relationship between Transformational Leadership Behaviors, Organizational Justice, Leader-Member Exchange, Perceived Organizational Support, Trust in Management and Organizational Citizenship, European Journal of Scientific Research. pp 227–242.
[12] Bachrach, D.G., Powell, B.C., Bendoly, E., and Richey, R.G. (2006). Organizational Citizenship Behavior and Performance Evaluations: Exploring the Impact of Task Interdependence, Journal of Applied Psychology. 91(1). pp 193–201.
[13] Bollen, K.A. (1989). Structural equations with latent variables. Wiley, New York.
[14] Baumgartner, H., and Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: a review. Int. J. Res. Mark. 13, pp 139–161.
[15] Bateman, T.S., and Organ, D.W. (1983). Job satisfaction and the good soldier: The relationship between affect and employee citizenship, Academy of Management Journal, 26, pp 595–597.
[16] Borman, W.C., and Motowidlo, S.J. (1993). Expanding the criterion domain to include elements of contextual performance, in N. Schmitt, W. C. Borman and Associates (Eds), Personnel Selection in organizations, pp 71-98, San Francisco, CA: Jossey-Bass.
[17] Bienstock, C.C., DeMoranville, C.W., and Smith R.K. (2003). Organizational Citizenship Behavior and Service Quality, Journal of Service Marketing, 17, pp 357–378.
[18] Blakely, G.L., Andrews, M.C., and Moorman, R.H. (2005). The Moderating Effects of Equity Sensitivity on the Relationship between Organizational Justice and Organizational Citizenship Behaviors, Business and Psychology, 20(2), pp 259–273.
[19] Bolino, M.C., Turnley, W.H., and Niehoff, B.P. (2004). The Other Side of The Story: Reexamining Prevailing Assumptions about Organizational Citizenship Behavior, Human Resource Management Review, 14, pp 229–246.
[20] Dipaola, M.F., and Hoy W.K. (2005). Organizational Citizenship of Faculty and Achievement of High School Student, The High School Journal, 88. pp 35–44.
[21] Dipaola, M.F., and Tschannen-Moran, M. (2001). Organizational Citizenship Behavior in Schools and Its Relatioship to School Climate, Journal of School Leadership, 11. pp 424–447.
[22] George, J.M. (1991). State or trait: effects of positive mood on prosocial behaviors at work, Journal of Applied Psychology, 76, pp 299–307.
[23] Hair, J.F., Anderson, R.E., Tatham, R.L. and Black, W.C. (1998). Multivariate data analysis, Prentice Hall International Inc., Upper Saddle River, NJ.
[24] Hall, A.T., Zinko, R. P., Alexia, A. F., and Gerald, Rm (2009). Organizational citizenship behavior and reputation: mediators in the relationships between accountability and Job performance and satisfaction, Journal of Leadership & Organizational Studies, 15, 4, pp 381–392.
[25] Markoczy, L., and Xin, K. (2004). The Virtues of Omission In Organizational Citizenship Behavior, University of California, pp 28–30.
[26] Nunnally, J.C. (1978). Psychometric theory, Second ed., McGraw-Hill, New York.
[27] Niehoff, B.P., and Moorman, R.H (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring organization citizenship behavior, academy of management journal, 36, 3, pp 556–527.
[28] Organ, D.W. (1988). Organizational Citizenship Behavior: The Good Soldier Syndrome, Lexington Books, Lexington, MA.
[29] Organ, D.W. (1990). The motivational basis of organizational citizenship behavior. (Eds.), Research in organizational behavior,pp. 43–72.
[30] Organ, D.W. (1997). Organizational citizenship behavior: It’s construct clean-up time, Human Performance, 10, pp 85–97.
[31] Organ, D.W., Podsakoff, P.M., and MacKenzie, S.B. (2006) Organizational citizenship behavior: Its nature, antecedents, and consequences, USA: Sage Publications, Inc.
[32] Ping Jr, R.A (2004). On assuring valid measures for theoretical models using survey data. J. Bus. Res. pp 125–141.
[33] Podsakoff, P.M., MacKenzie, S.B., Moorman, R.H., and Fetter, R. (1990). Transformational leader behaviors and their effects on followers’ trust in leaders, satisfaction, and organizational citizenship behaviors, Leadership Quarterly, 1, pp 107–142.
[34] Podsakoff, P.M., Ahearne, M., and MacKenzie, S.B. (1997) Organizational citizenship behavior and the quantity and quality of work group performance, Journal of Applied Psychology, 82, pp 262–270.
[35] Podsakoff, P.M., MacKenzie, S.B., Paine, J.B., and Bachrach, D.G. (2000). Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Empirical Literature and Suggestions for Future Research, Journal of Management, 26(3), pp 513–563.
[36] Spitzmuller, M., Van Dyne, L., and Ilies, R. (2008). Organizational citizenship behavior: A review and extension of its nomological network. In J. Barling & C.L. Cooper (Eds.), The SAGE handbook of organizational behavior (pp. 106–123). Thousand Oaks, CA: Sage.
[37] Stamper, C.L., and Van Dyne, L. (1999) Diversity at work: Do men and women differ in their organizational citizenship behavior?, Performance Improvement Quarterly, 12, pp 59–76.
[38] Turnipseed. D. (2001). Are good soldiers good? Exploring the link between organization citizenship behavior and personal ethics, Business Research, 55, pp 1– 15.
[39] Van Dyne, L., Cummings, L.L., and Parks, J.M. (1995). Extra-role behaviors: In pursuit of construct and definitional clarity (A bridge over muddied waters). In L.L. Cummings & B.M. Staw (Eds.), Research in Organizational Behavior, 17, pp 215–285.
[40] Van Emmerik, IJ.H.I., Jawahar, M., and Stone, T.H (2005). Associations among altruism, burnout dimensions, and organizational citizenship behaviour, Work & Stress, 19, 1, pp 93–100.
[41] Vieira, A L (2011). Interactive LISREL in Practice Getting Started with a SIMPLIS Approach, University of Aveiro, Springer.
[42] Van de ven, A. and Ferry, D (1979). Measuring and assessing organizations. John Wiley, New York.