جغرافیا
کیومرث یزدان‌پناه درو؛ ندا عسگری
چکیده
جغرافیای انتخابات از مباحث مهم جغرافیای سیاسی است که از طریق همین گزینش‌های سیاسی مهم‌ترین افراد سیاسی کشور به‌صورت رسمی انتخاب می‌شوند. چنانچه یک کشور مانع مشارکت بعضی مردم در انتخابات شوند، این نظام دموکراتیک نیست. یکی از وجوه مهم دموکراتیک‌بودنِ نظام سیاسی حضور و فعالیت زنان در عرصه‌های سیاسی است و در این میان نحوة برخورد ...
بیشتر
جغرافیای انتخابات از مباحث مهم جغرافیای سیاسی است که از طریق همین گزینش‌های سیاسی مهم‌ترین افراد سیاسی کشور به‌صورت رسمی انتخاب می‌شوند. چنانچه یک کشور مانع مشارکت بعضی مردم در انتخابات شوند، این نظام دموکراتیک نیست. یکی از وجوه مهم دموکراتیک‌بودنِ نظام سیاسی حضور و فعالیت زنان در عرصه‌های سیاسی است و در این میان نحوة برخورد و رفتار جامعه با زنان از شاخصهای مهم توسعۀ سیاسی و اجتماعی در آن جامعه است که شرایط را برای حضور فعال و مشارکت مؤثر زنان و بهرهگیری جدیتر از قدرت، تفکر، ابداع و خلاقیت آن‌ها فراهم میآورد. ازاین‌رو، با درک اهمیت مشارکت سیاسی زنان، هر کشوری باید تلاش کند موانع فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مشارکت زنان را رفع کند و زمینۀ دستیابی به رشد و شکوفایی جامعه در همۀ عرصهها را فراهم آورد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی میزان مشارکت زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی طی سه دورة متوالی 8، 9 و 10 است. جامعة آماری این تحقیق شامل آن دسته از مدیران و کارشناسان مراکز مطالعات و پژوهش زنان در ارگانهای مختلف و همچنین دانشجویان تحصیلات تکمیلی و استادان دانشگاه بودند که با موضوع بررسی‌شدة این پژوهش در ارتباط بودند. روش انتخاب این افراد به‌صورت تمام‌شمار در دسترس تعیین شد (38 =N). ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش پرسش‌نامة محقق‌ساخته بود که براساس مطالعة اکتشافی تدوین شد. در این مطالعه، پنج عامل اقتصادی، اجتماعی‌ـ فرهنگی، سیاسی، جغرافیایی و شخصیتی و یک شاخص موانع موجود بر مشارکت زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی شناسایی شدند. تجزیه و تحلیل یافته‌های این تحقیق بر پایة نرم‌افزار Spss25 و آزمون تی تکنمونهای، رگرسیون خطی ساده، رتبهبندی فریدمن و تحلیل استنباطی‌ـ توصیفی استوار بود.
تاریخی
نورالدین نعمتی
چکیده
مجلس شورای اسلامی به موجب قانون اساسی یکی از نهادهای مهم مردم‌سالار است و از منظر قانون‌گذاری و میزان اختیارات آن صحنة رقابت نیروهای سیاسی و اجتماعی است. انتخابات در این دوره‌ها در موقعیت متفاوتی برگزار شد. با رحلت بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، پایان جنگ تحمیلی و شروع دولت سازندگی فضای سیاسی کشور تغییر کرد. در رقابت بین نیروهای موسوم ...
بیشتر
مجلس شورای اسلامی به موجب قانون اساسی یکی از نهادهای مهم مردم‌سالار است و از منظر قانون‌گذاری و میزان اختیارات آن صحنة رقابت نیروهای سیاسی و اجتماعی است. انتخابات در این دوره‌ها در موقعیت متفاوتی برگزار شد. با رحلت بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، پایان جنگ تحمیلی و شروع دولت سازندگی فضای سیاسی کشور تغییر کرد. در رقابت بین نیروهای موسوم به خط امام(ره) یا مکتبی دو جریان سیاسی اصولگرا (راست) اصلاحطلب (چپ) شکل گرفت. آن‌ها برای کسب اکثر کرسیهای پارلمان به رقابت پرداختند. در این دوره‌ها، تعداد داوطلبان و نمایندگان زن نسبت به دوره‌های پیشین بیشتر شد. زنان نماینده براساس سیاستهای کلی نظام با تصویب قوانینی برای حفظ تحکیم خانواده و احیای حقوق مادی و معنوی، زمینههای مشارکت بیشتر در عرصه‌های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را فراهم کردند. این مقاله در پی آن است با رویکرد توصیفی تحلیلی به نقش و عملکرد زنان نماینده در این دوره‌ها بپردازد و فرضیة پژوهش این است: نمایندگان زن در این دوره‌ها با عنایت به آموزههای اسلامی و اسناد بالادستی و درک جایگاه زن با تصویب قوانینی به پیشرفت موقعیت زنان در جامعة ایران کمک کردند.
جغرافیا
کیومرث یزدان پناه درو؛ مجید غلامی؛ زهره فریدونیان؛ مهتاب جعفری
چکیده
جغرافیای انتخابات، به‌عنوان گرایشی از جغرافیای سیاسی، به مطالعة الگوهای فضایی توزیع قدرت در قالب روابط متقابل جغرافیا، فضا، انتخابات و قدرت می‌پردازد. زنان به‌رغم اینکه نیمی از جمعیت جامعه و اکثریت تحصیل‌کردگان آموزش عالی را به خود اختصاص می‌دهند، در سطح برگزیدگان سیاسی و سطوح عالی مشارکت سیاسی سهمی بسیار اندک دارند. مقالة حاضر ...
بیشتر
جغرافیای انتخابات، به‌عنوان گرایشی از جغرافیای سیاسی، به مطالعة الگوهای فضایی توزیع قدرت در قالب روابط متقابل جغرافیا، فضا، انتخابات و قدرت می‌پردازد. زنان به‌رغم اینکه نیمی از جمعیت جامعه و اکثریت تحصیل‌کردگان آموزش عالی را به خود اختصاص می‌دهند، در سطح برگزیدگان سیاسی و سطوح عالی مشارکت سیاسی سهمی بسیار اندک دارند. مقالة حاضر با روش توصیفیـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای تلاش دارد به این سؤال پاسخ دهد که ویژگیهای جغرافیایی نمایندگی زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی (با تأکید بر مجلس دهم) کداماند؟ نتایج و یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که عواملی چون گرایش سیاسی عمومی جامعه، جمعیت، مرکز یا شهرستانی بودن، وسعت، سابقة داشتنِ نمایندگی زن در آن حوزة انتخابیه، مرکزی یا حاشیهایبودن در پراکندگی جغرافیایی نمایندگی زنان و منتسب به جریانهای سیاسی اصلاحطلب، اصولگرا و مستقلبودن در ده دورة انتخابات مجلس تأثیرگذارند. در نظر گرفتن عوامل مذکور از سوی احزاب و جریانات سیاسی، بهخصوص تشکلهای حوزة بانوان و همچنین وزارت کشور، برای افزایش مشارکت سیاسی و حضور مؤثرتر زنان در سطوح عالی اجتماع، سیاست و البته قدرت، ضروری است.
تاریخی
نورالدین نعمتی؛ سمانه اسفندیاری
چکیده
در تاریخ ایران، زنان همواره نقش‌های مهمی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر‌عهده داشته‌اند. پس از پیروزی جنبش مشروطه، زنان در جامعۀ ایران به موقعیت‌های بالایی در نظام اجرایی و قانون‌گذاری دست یافتند. با پیروزی انقلاب اسلامی، نقش زنان در حوزه‌های مختلف اجتماعی نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه در برخی از حوزهها افزایش ...
بیشتر
در تاریخ ایران، زنان همواره نقش‌های مهمی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر‌عهده داشته‌اند. پس از پیروزی جنبش مشروطه، زنان در جامعۀ ایران به موقعیت‌های بالایی در نظام اجرایی و قانون‌گذاری دست یافتند. با پیروزی انقلاب اسلامی، نقش زنان در حوزه‌های مختلف اجتماعی نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه در برخی از حوزهها افزایش چشمگیری داشته است. زنان در این دوره به نظام اسلامی تعهد سپردند. در این میان، زنان در مجلس شورای اسلامی با حمایت جامعۀ زنان نقش مهمی ایفا کردند. این مقاله به بررسی نقش و عملکرد زن در دو دورۀ اول مجلس شورای اسلامی می‌پردازد که چگونه به بهترشدن موقعیت زنان کمک کردهاند. پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که نمایندگان زن در دو دورۀ مجلس شورای اسلامی از طریق گسترش ظرفیتهای حمایتی قانونی در جمهوری اسلامی، از جمله توجه به همۀ مبانی قانونی مورد احترام نظام جمهوری اسلامی به پیشرفت موقعیت زنان در ایران کمک کردند.
