ادبیات
بررسی تطبیقی زنانگی مطلوب در ادبیات عامیانه ایران و اروپا (مطالعة موردی گذر تکامل زناشویی در دو افسانة «شاه‌مار» و «دیو و دلبر»)

علی اصغر کلانتر؛ لاله ملا

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 419-439

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.338684.1758

چکیده
  افسانه‌های محلی و داستان‌های پریان با استفاده از نماد‌ها و کهن‌الگوها سبب و توضیح‌دهندة کنش و واکنش‌های فردی و گروهی در یک جامعه‌اند. این مقاله به روش توصیفی و تحلیل روایت و با رویکرد تطبیقی به دو افسانة مشابه «زشت و زیبا» از فرهنگ اروپایی و «شاه‌مار» از فرهنگ ایرانی می‌پردازد. سؤال پژوهش آن است که در دو روایت مطالعه‌شده، ...  بیشتر

ادبیات
بررسی و تحلیل نمادهای باروری در سرسنجاق‌های مفرغی لرستان

محمد میرزایی رشنو؛ یوسف علی بیرانوند؛ علی سجادی

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 47-63

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.278426.1248

چکیده
  از نگاره‏های اسطوره‏ای روی مفرغ‏های لرستان زنی است که به نظر می‏رسد الهۀ باروری باشد. گاهی فقط چهرۀ این زن به همراه انار، ماهی و... حک شده است و گاهی به صورت برهنه و در حال زایمان و به همراه قوچ و گل هشت‏پر مصور شده است. هدف از پژوهش حاضر رازگشایی از تصویر این بانوی منقوش روی سرسنجاق‏های برنزی محوطۀ سرخ‏دم لرستان بود. بنابراین، ...  بیشتر

ادبیات
تحلیل روابط خویشاوندی در حماسه های ملّی ایران از دیدگاه انسان شناسی ساختارگرا

رضا ستاری؛ مرضیه حقیقی؛ شهرام احمدی

دوره 8، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 349-370

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.60584

چکیده
  یکی از بنیادی‏ترین مباحث انسان‏شناسی، مطالعۀ روابط خویشاوندی، شیوه‏های همسرگزینی و پیوند ازدواج است که از دیرباز مورد توجه نظریه‏پردازان این حوزه‏ قرار گرفته است. متون کهن حماسی ما، به‌رغم بهره‏مندی از منابع عظیمی از افسانه‏ها و روایات برخاسته از زندگی مردم، بازتابندۀ مهم‏ترین مسائل اجتماعی، فرهنگی و انسان‏شناختیِ ...  بیشتر

ادبیات
بررسی بن‏ مایۀ «تولدهای سخت و غیرعادی» در اساطیر

ذوالفقار علامی؛ الناز خجسته

دوره 8، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 411-428

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.60587

چکیده
  کهن‏الگو به‏منزلۀ عاملی فطری در ناخودآگاه جمعی بشر، با اسطوره پیوندهای ژرف و مرزهای مشترک فراوانی دارد. درواقع، اسطوره‏ها کهن‏الگوهایی هستند که دلایل شکل‌گیری آن‌ها، با توجه به ناخودآگاه جمعی بشر، بررسی می‌شود. مطابق آرای یونگ، هر اسطوره بر‌اساس مجموعه‏ای از عوامل و علل غریزی، در ذهن مردمان به وجود آمده است. در این میان، ...  بیشتر

ادبیات
تجلّی کهن الگوی «مادر مثالی» در حماسه های ملی ایران بر اساس نظریۀ روان شناختی یونگ

رضا ستاری؛ مرضیه حقیقی؛ معصومه محمودی

دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 45-66

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.59115

چکیده
  مادرمثالی یکی از کهن‏الگوهای مهم نظریۀ روان‏شناختی یونگ است که به شکل شخصیت مادر واقعی، یا در قالب نمادهایی که بر جنبۀ مادرانه‏ دلالت دارند، در آثار ادبی تجلی می‏یابد. حماسه اثری است برآمده از جامعۀ مردسالار که قدرت‏نمایی‏های مردانه در آن بیش از نقش‏ورزی زنان به چشم می‏آید. اما آثار حماسی زیرساختی اسطوره‏ای دارند و ...  بیشتر

ادبیات
نقدِ اسطوره ای و روان شناختیِ جایگاه زن در بانوگشسب نامه

رضا ستاری؛ حسین حسن پور آلاشتی؛ مرضیه حقیقی

دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 37-60

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.56776

چکیده
  بانوگشسب‏نامه یکی از منظومه‏های حماسی ملی است که به تقلید از شاهنامة فردوسی در شرح زندگی و دلاوری‏های بانوگشسب، دختر رستم، به نظم درآمده است. این منظومه، تنها اثر حماسی در ادب فارسی است که محور داستان آن یک قهرمان زن است. بیشتر پژوهشگرانی که این منظومه را بررسی کرده‏اند، بر چگونگی حضور بانوگشسب در متون حماسی و شرح پهلوانی‏هایش ...  بیشتر