ارتباطات
عسل رضوی؛ حسین افراسیابی
چکیده
گفتمان‌های قدرت و نقش آن‌ها در مسائل اجتماعی موضوعی است که اخیراً در رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفته و به اشکال مختلف بازنمایی می‌شود. این پژوهش نیز به بررسی گفتمان پدرسالاری و نحوۀ بازنمایی آن در فیلم برادران لیلا می‌پردازد. فیلم برادران لیلا تازه‌ترین فیلم سعید روستایی است که در آن گفتمان پدرسالاری و نقش زنان در ایستادگی مقابل ...
بیشتر
گفتمان‌های قدرت و نقش آن‌ها در مسائل اجتماعی موضوعی است که اخیراً در رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفته و به اشکال مختلف بازنمایی می‌شود. این پژوهش نیز به بررسی گفتمان پدرسالاری و نحوۀ بازنمایی آن در فیلم برادران لیلا می‌پردازد. فیلم برادران لیلا تازه‌ترین فیلم سعید روستایی است که در آن گفتمان پدرسالاری و نقش زنان در ایستادگی مقابل آن بازنمایی شده است. این مطالعه با روش کیفی و تحلیل انتقادی گفتمان در پنج سطح «سطح سطح»، «عمق سطح»، «سطح عمق»، «عمق عمق» و «عمیق‌تر» صورت گرفته است. در سطح سطح، دیالوگ‌ها، صحنه‌ها و تمامی عناصر زبانی مرتبط با موضوع انتخاب می‌شود و در سطوح بعدی، غنی‌تر و انتزاعی‌تر می‌شود. در بخش عمق عمق، این عناصر زبانی در ارتباط با پرکتیس‌های گفتمانی قرار گرفته و گفتمان پنهان فیلم، مورد واکاوی قرار گرفته است. و درنهایت در سطح عمیق‌تر، گفتمان پژوهش با عناصر بین گفتمانی مفصل‌بندی می‌شود. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که فیلم برآیند دو گفتمان عمده است که عبارت‌اند از: پدرسالاری روبه‌زوال (آرزومندی کم‌ارزش پدری، اصلاح‌گری محافظه‌کارانه، ته‌نشست‌های پدرسالاری) و برخاستن زنانگی (آگاهی زنانه، قدرت محتضر). فیلم برادران لیلا نشان می‌دهد که در جامعۀ امروزی آنچه شاهد آن هستیم یک پدرسالاری رو به اتمام و شروع یک گفتمان زنانه است. پدرسالاری بازنمایی‌شده در این فیلم یک پدرسالاری روبه‌زوال، همزمان با ورود زنان به عرصه‌های مختلف است.
الهیات
مهران رهبری؛ شهرام پازوکی؛ ابوالفضل محمودی
چکیده
جایگاه زن و نقش آن در عرصۀ اجتماعی و تأثیرگذاری عواملی مانند فرهنگ و دین بر آن همواره مدنظر محققان حوزۀ زنان بوده است. در این تحقیق، جایگاه زن و زنانگی در انجیل توماس را بررسی کردیم؛ انجیلی که نوشته‌ای غیررسمی و یکی از متون یافت‌شده در کتابخانۀ نجع حمادی است و با وجود حجم کم آن از بدو کشف‌شدن همواره مورد توجه پژوهشگران حوزۀ صدر مسیحیت ...
بیشتر
جایگاه زن و نقش آن در عرصۀ اجتماعی و تأثیرگذاری عواملی مانند فرهنگ و دین بر آن همواره مدنظر محققان حوزۀ زنان بوده است. در این تحقیق، جایگاه زن و زنانگی در انجیل توماس را بررسی کردیم؛ انجیلی که نوشته‌ای غیررسمی و یکی از متون یافت‌شده در کتابخانۀ نجع حمادی است و با وجود حجم کم آن از بدو کشف‌شدن همواره مورد توجه پژوهشگران حوزۀ صدر مسیحیت بوده است. در ضمن این پژوهش، مروری بر نگاه ادیان، به‌ویژه مسیحیت رسمی و پدران کلیسا به زن داشتیم و گفتههای انجیل توماس در این زمینه را به روش توصیفی-تحلیلی بررسی کردیم. نتیجۀ این تحقیق نشان می‌دهد این متن غیررسمی برخلاف متون رسمی مسیحیت، جایگاه بالاتری را برای زنان رقم زده است و نقش مؤثرتری برای ایشان مدنظر دارد. براساس این پژوهش از منظر انجیل توماس برای رسیدن به رستگاری و ملکوت باید از زنانگی و مردانگی گذشت و به وحدت و تجرد رسید؛ زیرا دیدگاه معرفتی و الهیاتی این متن مقدس ایجاب میکند به روحانیت و معنویت فرد توجه داشته باشد، نه جنسیت او.
جلیل کریمی؛ سیاوش قلی پور؛ مریم هوری
چکیده
با نزدیکتر شدن رویکردها و ایده های علمی و هنری به همدیگر و مطرح‌شدن نسبت بین جامعه و هنر، تصویر ارائهشده از گروههای مختلف، به‌ویژه گروههای فرودست جامعه، از جمله زنان، در رسانه‌ها به موضوعی جدی برای پژوهش بدل شد. مقالة حاضر میکوشد با اتکای به ایدههای نظریة فمینیسم و رویکرد گفتمانکاوی، نحوة بازنمایی این تصویر ...
بیشتر
با نزدیکتر شدن رویکردها و ایده های علمی و هنری به همدیگر و مطرح‌شدن نسبت بین جامعه و هنر، تصویر ارائهشده از گروههای مختلف، به‌ویژه گروههای فرودست جامعه، از جمله زنان، در رسانه‌ها به موضوعی جدی برای پژوهش بدل شد. مقالة حاضر میکوشد با اتکای به ایدههای نظریة فمینیسم و رویکرد گفتمانکاوی، نحوة بازنمایی این تصویر را در آثار سینمایی (ده فیلم) دهة 1380 در ایران توصیف و نسبت تصاویر برساختة آن‌ها را با گفتمان‌های سیاسی غالب در این دوره تحلیل کند. براساس یافتهها، در بیشتر فیلمها، بازنمایی زندگی زنان به سمت مدرنترشدن و متمایل به ایدههای غیرمردسالارانه میرود، اما این زنان مدرن هم هرگز در حالتی قطبی قرار نمیگیرند. آنان همزمان ویژگیهای اصلی هر دو گفتمان را با خود دارند. با توجه به کلیت تصاویر، بهرغم تأثیرپذیری این آثار از نگرش کارگردانان و تعلقات گفتمانی آن‌ها، جلوههایی بازتابی از شرایط اجتماعی مسئلة «زنانگی و مردانگی» در این فیلمها دیده می‌شود. گویی بازتابی از شرایط گذار واقعی جامعه از مرحلة سنتیتر به مدرنتر در فیلمها نیز وجود دارد.
زهرا اردکانی فرد؛ سید نورالدین رضوی زاده
چکیده
اینفلوئنسرها از طریق پست‌های خود در شبکههای اجتماعی رهبران افکار آنلاینی هستند که بر رفتار و روند تصمیمگیری تودهها تأثیر میگذارند. در حال حاضر، بسیاری از اینفلوئنسرهای اینستاگرامی را زنان تشکیل میدهند. تصویری که آن‌ها از زندگیشان به‌عنوان زن ارائه میکنند تصویری تأثیرگذار دربارة زن‌بودگی و زنانگی است. این تحقیق ...
بیشتر
اینفلوئنسرها از طریق پست‌های خود در شبکههای اجتماعی رهبران افکار آنلاینی هستند که بر رفتار و روند تصمیمگیری تودهها تأثیر میگذارند. در حال حاضر، بسیاری از اینفلوئنسرهای اینستاگرامی را زنان تشکیل میدهند. تصویری که آن‌ها از زندگیشان به‌عنوان زن ارائه میکنند تصویری تأثیرگذار دربارة زن‌بودگی و زنانگی است. این تحقیق به دنبال بررسی و تحلیل زنانگی نمایش داده شده در اینستاگرام است. برای این منظور، صفحات چهار نفر از زنان اینفلوئنسر ایرانی به‌عنوان نمونه انتخاب شده و پست‌های این صفحات با استفادة نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر کرس و ون لیوون تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که چهار نوع بازنمایی زنانگی در این صفحات دیده می‌شود که «زنانگی بدنمند مدرن»، «زنانگی سنتی با فرمی نو»، «ضد زنانگی مسلط» و «زنانگی در خدمت فضای عمومی» نام‌گذاری شده است. این انواع در عین تفاوتهای روشنی که با یکدیگر دارند دارای اشتراکاتی نیز هستند. آن‌ها به دو مقولة «بدن زنانه» و «نقش‌های زنانه» توجه دارند. بدن زنانه و نقش‌های زنانه تحت‌تأثیر دو فرایند تجاریشدن و اجتماعیشدن قرار میگیرند که یکی تحت‌تأثیر گفتمان سرمایهداری حاکم بر شبکة اینستاگرام و دیگری متأثر از گفتمان فمنیستی است. همچنین، در همة انواع زنانگیهای نمایش‌داده‌شده، گفتمان دینی یا کاملاً طرد می‌شود یا نادیده گرفته می‌شود.
مسعود وحدت طلب؛ شهرام حیدری
چکیده
زنان، به گواهی تاریخ، هرگاه فرصت یافتهاند شایستگیهای خویش را در حوزههای فرهنگی، هنری و معماری به نمایش گذاشتهاند. زنانِ بانی، به‌ویژه در دورة تیموری، در ایجاد و گسترش تزئینات و موتیفهای مرتبط با مفاهیم زنانه نقش پررنگی داشتهاند. هدف اصلی این پژوهش بازنمایی و خوانشی از معماری ایرانیـ اسلامی براساس مؤلفههای ...
بیشتر
زنان، به گواهی تاریخ، هرگاه فرصت یافتهاند شایستگیهای خویش را در حوزههای فرهنگی، هنری و معماری به نمایش گذاشتهاند. زنانِ بانی، به‌ویژه در دورة تیموری، در ایجاد و گسترش تزئینات و موتیفهای مرتبط با مفاهیم زنانه نقش پررنگی داشتهاند. هدف اصلی این پژوهش بازنمایی و خوانشی از معماری ایرانیـ اسلامی براساس مؤلفههای بصری جنسیت و با محوریت زنانگی در معماری است. بنابراین، به منظور نزدیکشدن به اهداف پژوهش، ابتدا مرور مفاهیم مرتبط با موضوع جنسیت در روندِ تاریخی آن مورد نیاز بود که در ادامه سنجههای جنسیت و زنانگی در نمونهموردی انتخابی استخراج شده و مورد بررسی قرار گرفته است. شایان ذکر است که در راستای تعیین هویت جنسیتیِ شاخصهای بصری، گریزی به حوزههای فلسفی، روانشناسی تکاملی، روانکاوی، مستندات و شواهد تاریخی و پژوهشهای متأخرتر در مورد جنسیت اشیا و محصولات صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که در مسجد گوهرشاد از دلالتهای بصریِ مرتبط با مفاهیم مردانه به نفع زنانگی کاسته شده است که یکی از دلایل مهم این موضوع میتواند حضور پررنگ زنان در عرصة سیاست و معماری باشد که سرآمد آن‌ها «گوهرشادآغا» بود.
هنر
مریم دادخواه تهرانی
چکیده
هارولد پینتر، نمایشنامهنویس برندة جایزة نوبل، یکی از نویسندگان بنام معاصر جهان است. نقش زنان در آثار او همواره در میان منتقدان مورد بحث بوده است. بسیاری از آثار او پرسوناژ زن ندارند و در مابقی آثاری که پرسوناژ زن دارند، این شخصیتها کارکردهای جنسیتی پربحثی را از خود به نمایش میگذارند و گاه در کلیشههای رایج از این شخصیتها ...
بیشتر
هارولد پینتر، نمایشنامهنویس برندة جایزة نوبل، یکی از نویسندگان بنام معاصر جهان است. نقش زنان در آثار او همواره در میان منتقدان مورد بحث بوده است. بسیاری از آثار او پرسوناژ زن ندارند و در مابقی آثاری که پرسوناژ زن دارند، این شخصیتها کارکردهای جنسیتی پربحثی را از خود به نمایش میگذارند و گاه در کلیشههای رایج از این شخصیتها میگنجند. در این پژوهش، تلاش می‌شود بازنمایی شخصیتهای زن در آثار او، و به‌ویژه نمایشنامة چالشبرانگیز بازگشت به خانه بررسی شود. بسیاری از منتقدان این متن را بهمنزلة متنی فمنیستی و بسیاری دیگر متنی ضدزن خواندهاند. این پژوهش ابتدا با بررسی این نظریات تلاش میکند نشان بدهد چطور هر دو دیدگاه در این اثر قابل جستوجوست و چگونه پینتر با استفاده از تمهیدهای خاص کلامی و نمایشیاش، در بازگشت به خانه، از ساخت پدرسالار خانواده، و به تبع آن جامعه، مرکززدایی میکند.
جامعه شناسی
نریمان محمدی؛ مسعود کیانپور؛ احسان آقابابایی
چکیده
رشد و گسترش استفاده از فیس‌بوک فضایی را برای کنشگری زنان کُرد فراهم کرده است که به صورت تاریخی مجال چندانی برای کنشگری نداشتهاند. ما در این پژوهش به بررسی برساخت تعارض‌های زنانگی در فیس‌بوک کُردی پرداختهایم. روش پژوهش مردمنگاری انتقادی مجازی است. دادههای پژوهش طیف گستردهای شامل مصاحبههای ساختنیافته، تصاویر، ...
بیشتر
رشد و گسترش استفاده از فیس‌بوک فضایی را برای کنشگری زنان کُرد فراهم کرده است که به صورت تاریخی مجال چندانی برای کنشگری نداشتهاند. ما در این پژوهش به بررسی برساخت تعارض‌های زنانگی در فیس‌بوک کُردی پرداختهایم. روش پژوهش مردمنگاری انتقادی مجازی است. دادههای پژوهش طیف گستردهای شامل مصاحبههای ساختنیافته، تصاویر، مشاهدة مشارکتی و غیرمشارکتی، یادداشتهای میدانی و... است که با روش نظریة مبنایی برساختی تحلیل شدهاند. یافته‌های پژوهش بیانگر این است که زنان در فیس‌بوک کردی دو بعد اصلی از زنانگی را برساخت میکنند: نقد بستر ساختار مردسالارانه و ستایش کنشگری زنانه. نقد بستر ساختار مردسالارانه شامل سیاستزدایی از زنانگی، مالکیتزدایی از تن زنانه و بسترزدایی فرهنگی از زنانگی است و ستایش کنشگری زنانه شامل مقاومت زنانه، نمایش به‌مثابة کنش، تقدیس رنج زنانه، سلبیشدن کنش و ستایش فردگرایی زنانه است. اما در این میان لایههای مختلفی از تعارض‌های زنانگی برساخت پیدا کرده است که عموماً دربرگیرندة نمایش وضعیت ستمدیدگی زنان کرد و نمایش این وضعیت است. در فیس‌بوک کردی شاهد نمایش وضعیت ستمدیدگی هستیم و تلاش چندانی برای تفسیر وضعیت ستمدیدگی و ارائة راهکارهای رهاییبخشی از این وضعیت وجود ندارد.
جامعه شناسی
حسن پیری؛ یارمحمد قاسمی؛ صدیقه پیری
چکیده
زنانگی، به‌مانند مردانگی، پدیدهای فرهنگی و تاریخی است که در جوامع مختلف به طرق گوناگون برساخت و معنا می‌شود. در پژوهش حاضر، «زنانگی» در سه مجموعه از سریالهای شبکۀ محلی مرکز ایلام بررسی و تحلیل شده است. هدف اصلی تحقیق این است که مشخص شود سریالهای شبکۀ محلی استان چه تصویری از زنانگی را نشان میدهند. برای این منظور، تلفیقی ...
بیشتر
زنانگی، به‌مانند مردانگی، پدیدهای فرهنگی و تاریخی است که در جوامع مختلف به طرق گوناگون برساخت و معنا می‌شود. در پژوهش حاضر، «زنانگی» در سه مجموعه از سریالهای شبکۀ محلی مرکز ایلام بررسی و تحلیل شده است. هدف اصلی تحقیق این است که مشخص شود سریالهای شبکۀ محلی استان چه تصویری از زنانگی را نشان میدهند. برای این منظور، تلفیقی از چارچوب مفهومی گافمن، بوردیو و رویکردهای فمنیستی در حوزة رسانه استفاده شده است. روش تحقیق حاضر تحلیل محتوای کیفی از نوع تلفیقی است. برای کشف مفاهیم و مقولات آشکار و پنهان متن از تکنیک کدگذاری استفاده شده است. نمونۀ مورد مطالعه به صورت هدفمند، سه مجموعه از سریالهای پرمخاطب سیمای ایلام انتخاب شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این سریالها با بازنماییِ شکل خاصی از زنانگی بهمنزلة زنانگی هژمونیک، بر پذیرش و تقویت آن تأکید میکنند و در برابرِ بازنمایی زنانگی متکثرِ دیگری که در جامعه حضور دارند یا مقاومت کرده است یا از آن به‌مثابة زنانگی نابهنجار، نامتعارف و حاشیهای یاد میکند.
