ارتباطات
عسل رضوی؛ حسین افراسیابی
چکیده
گفتمانهای قدرت و نقش آنها در مسائل اجتماعی موضوعی است که اخیراً در رسانهها مورد توجه قرار گرفته و به اشکال مختلف بازنمایی میشود. این پژوهش نیز به بررسی گفتمان پدرسالاری و نحوۀ بازنمایی آن در فیلم برادران لیلا میپردازد. فیلم برادران لیلا تازهترین فیلم سعید روستایی است که در آن گفتمان پدرسالاری و نقش زنان در ایستادگی مقابل ...
بیشتر
گفتمانهای قدرت و نقش آنها در مسائل اجتماعی موضوعی است که اخیراً در رسانهها مورد توجه قرار گرفته و به اشکال مختلف بازنمایی میشود. این پژوهش نیز به بررسی گفتمان پدرسالاری و نحوۀ بازنمایی آن در فیلم برادران لیلا میپردازد. فیلم برادران لیلا تازهترین فیلم سعید روستایی است که در آن گفتمان پدرسالاری و نقش زنان در ایستادگی مقابل آن بازنمایی شده است. این مطالعه با روش کیفی و تحلیل انتقادی گفتمان در پنج سطح «سطح سطح»، «عمق سطح»، «سطح عمق»، «عمق عمق» و «عمیقتر» صورت گرفته است. در سطح سطح، دیالوگها، صحنهها و تمامی عناصر زبانی مرتبط با موضوع انتخاب میشود و در سطوح بعدی، غنیتر و انتزاعیتر میشود. در بخش عمق عمق، این عناصر زبانی در ارتباط با پرکتیسهای گفتمانی قرار گرفته و گفتمان پنهان فیلم، مورد واکاوی قرار گرفته است. و درنهایت در سطح عمیقتر، گفتمان پژوهش با عناصر بین گفتمانی مفصلبندی میشود. یافتههای پژوهش حاکی از این است که فیلم برآیند دو گفتمان عمده است که عبارتاند از: پدرسالاری روبهزوال (آرزومندی کمارزش پدری، اصلاحگری محافظهکارانه، تهنشستهای پدرسالاری) و برخاستن زنانگی (آگاهی زنانه، قدرت محتضر). فیلم برادران لیلا نشان میدهد که در جامعۀ امروزی آنچه شاهد آن هستیم یک پدرسالاری رو به اتمام و شروع یک گفتمان زنانه است. پدرسالاری بازنماییشده در این فیلم یک پدرسالاری روبهزوال، همزمان با ورود زنان به عرصههای مختلف است.
ارتباطات
سید قاسم حسنی؛ محمد اسماعیل ریاحی؛ شهرزاد حسینی قهستانی
چکیده
بررسیها و تحقیقات نشان از این دارد که مصرف کالاها و خدمات تجملاتی در زنان در کشور ما در حال افزایش است و به همین علت میتوان گفت که پدیدهای اثرگذار و اثرپذیر بر حوزه احساسات کنشگران اجتماعی است برخی از پژوهشها این را بیان کردهاند که مصرف کالاهای لوکس در احساس هویت و یا حتی تبدیل ناراحتی به خوشحالی بسیار اثرگذار است و فرآیندهای ...
بیشتر
بررسیها و تحقیقات نشان از این دارد که مصرف کالاها و خدمات تجملاتی در زنان در کشور ما در حال افزایش است و به همین علت میتوان گفت که پدیدهای اثرگذار و اثرپذیر بر حوزه احساسات کنشگران اجتماعی است برخی از پژوهشها این را بیان کردهاند که مصرف کالاهای لوکس در احساس هویت و یا حتی تبدیل ناراحتی به خوشحالی بسیار اثرگذار است و فرآیندهای اجتماعی این تغییر احساسات هدفی است که این پژوهش دنبال کرده است. با توجه به اینکه مصرف اساسا امری است که بیشتر برای زنان نمود پیدا میکند؛ پژوهش حاضر بر روی زنان انجام شده است.«تعریف احساسات به مرور زمان از روانشناسی فاصله گرفته و برای خود تعریفی متعلق به علوم اجتماعی پیدا کرده و در نظریههای علوم اجتماعی احساس را اینگونه بیان میکنند: عکسالعملی بدنی در مقابل شرایط اجتماعی که در یک فضای کنش متقابل نمادین به وجود میآید. ظهور احساس در انسان تحت تأثیر شرایط اجتماعی به وجود میآید و در دو سطح خرد و کلان است در سطح خرد فرد تا در کنش متقابل با کسی نباشد احساس به وجود نمیآید» و طبیعی است که با این رویکرد بررسی موضوع مورد مطالعه در این تحقیق کاملا جنبه اجتماعی پیدا میکند؛ پژوهشگر به دنبال مطالعه این حوزه نیست به دنبال مطالعه احساسی است که در سطوح خرد و کلان برای یک کنشگر در اثر این نوع از مصرف به وجود میآید.
ارتباطات
عبدالله بیچرانلو؛ سیده راضیه یاسینی؛ بهناز جلالیپور
چکیده
در میان شبکههای اجتماعی، محتواهای تولیدشده در اینستاگرام که یک شبکة تصویرمحور است، بیشترین تمرکز را بر نمایش زندگی روزمره دارد اما با افزایش دانش و مهارت های کاربران، این شبکة اجتماعی به عنوان یک رسانه برای انعکاس فعالیتهای حرفهای برخی کاربران نیز استفاده میشود که مجریان تلویزیونی از آن جمله هستند. این تحقیق با استفاده از روش ...
بیشتر
در میان شبکههای اجتماعی، محتواهای تولیدشده در اینستاگرام که یک شبکة تصویرمحور است، بیشترین تمرکز را بر نمایش زندگی روزمره دارد اما با افزایش دانش و مهارت های کاربران، این شبکة اجتماعی به عنوان یک رسانه برای انعکاس فعالیتهای حرفهای برخی کاربران نیز استفاده میشود که مجریان تلویزیونی از آن جمله هستند. این تحقیق با استفاده از روش کیفی مردمنگاری مجازی، صفحات اینستاگرامی 7 زن مشهور محجبه که به گویندگی و اجرا در تلویزیون اشتغال و به همین دلیل شهرت یافته اند، مطالعه کرده و به تحلیل چگونگی بازنمود پوشش این زنان مشهور محجبه در صفحات شخصی ایشان در اینستاگرام پرداخته است. در این تحقیق ضمن بهرهگیری از نظریات گافمن و گیدنز در خصوص هویت و خودابرازی و نیز رویکرد نایار به فرهنگ شهرت، تلاش شده است به این سوال ها پاسخ داده شود که بازنمود پوشش این زنان مشهور در صفحات مذکور، چه تفاوت مشهودی با نمایش پوشش آنها در تلویزیون دارد؟ بدین منظور تصاویری از ایشان که در عرصههای مختلف زندگی شخصی و اجتماعی در اینستاگرام بوده، تحلیل شده است. نتایج نشان داد، بازنمود پوشش زنان در اینستاگرام، از نظر نوع پوشش، تنوع لباس و رنگبندی، تفاوت بارز و چشمگیری با پوشش آنها در تلویزیون و فضای عمومی دارد. حتی برخی از این گویندگان از صفحه اینستاگرام خود برای تبلیغ گونههای خاصی از حجاب، با اهداف فرهنگی- تجاری استفاده کرده اند.
ارتباطات
علی باغدار دلگشا
چکیده
همزمان با انتشار مطبوعات زنان از سال 1289 شمسی، شرایطی فراهم شد تا زنان بتوانند علاوه بر نقد بیشتر ساختارهای اجتماعی از زبانِ جدید مانند شعر و داستان نیز برای طرح دیدگاههای خود استفاده نمایند. پژوهش پیشرو که به روش کیفی، با استفاده از فن تحلیل محتوا و با تأکید شاخص بر روی متون داستانیِ مندرج در مطبوعات زننگار منتشر شده در فاصلۀ ...
بیشتر
همزمان با انتشار مطبوعات زنان از سال 1289 شمسی، شرایطی فراهم شد تا زنان بتوانند علاوه بر نقد بیشتر ساختارهای اجتماعی از زبانِ جدید مانند شعر و داستان نیز برای طرح دیدگاههای خود استفاده نمایند. پژوهش پیشرو که به روش کیفی، با استفاده از فن تحلیل محتوا و با تأکید شاخص بر روی متون داستانیِ مندرج در مطبوعات زننگار منتشر شده در فاصلۀ سالهای 1289 (سال انتشار نخستین روزنامۀ زنان) تا سال 1311 (سال آخر انتشار جریدۀ عالم نسوان) گردآوری شده در تلاش است تا به این پرسش پاسخ دهد که زنان در مکتوبات داستانیِ خود به طرح چه موضوعاتی پرداختهاند؟ مهمترین خواستۀ آنان چه بوده و چه چیزی را به عنوان اصلیترین عامل انقیاد زنان معرفی کردهاند؟ برشماری کامل و غیرگزینشی جراید زننگار در دورۀ مورد بحث، شامل 167 شمارۀ نشریات زننگار برابر با 4401 (چهار هزار و چهارصد و یک) برگ مطبوعاتی نشان میدهد در 67 داستان زننویس منتشر شده در اوراق مطبوعاتیِ زنان در فاصلۀ سالهای 1289 تا سال 1311 شمسی، موضوع محوری این متون داستانی: حقوق زنان در امر ازدواج- زندگی و طلاق، نقد ازدواج اجباری، ازدواج زودهنگام (کودک همسری) و نقد تعدد زوجات میباشد. همچنین رفتار "مادران نادان" اصلیترین عامل تیرهبختی زنان معرفی شده است.
ارتباطات
زهرا اردکانی فرد؛ محمد جواد غلامرضا کاشی
چکیده
شبکه های اجتماعی امکانی برای ظهور و شنیدهشدن صداهایی است که پیش از این امکانی برای پدیدارشدن نداشتند. در این مقاله، نشان دادهایم که یکی از فرصت های پدیدآمده توسط شبکه های اجتماعی، ظهور دین زنانه است. زنان پیش از این کمتر امکان صحبتکردن از دینـ در مقام وعظ، نصیحت، تبیین و تفسیرـ را داشتند، اما از طریق این شبکه توانسته ...
بیشتر
شبکه های اجتماعی امکانی برای ظهور و شنیدهشدن صداهایی است که پیش از این امکانی برای پدیدارشدن نداشتند. در این مقاله، نشان دادهایم که یکی از فرصت های پدیدآمده توسط شبکه های اجتماعی، ظهور دین زنانه است. زنان پیش از این کمتر امکان صحبتکردن از دینـ در مقام وعظ، نصیحت، تبیین و تفسیرـ را داشتند، اما از طریق این شبکه توانسته اند بهطور گسترده دربارة دین و باورهای دینی خود تولید محتوا کنند. دین زنانه البته یکسنخ و صدا نیست. صنوفی از دین به روایت زنان وجود دارد. اما میتوان اینهمه را در یک تابلو مشاهده کرد و براساس نقاط مشترک میان آنها از ظهور فرصتی تازه در جامعة ایران سخن گفت. نشان داده ایم که بیانگری زنان در حیات دینی به مدد رسانه های جدید، نهاد سنتی دین را در یک موقعیت تازه قرار داده است. بهرغم چالش هایی که برای آن فراهم کرده، فرصت هایی بیبدیل برای تداوم آن پدید آورده است. در همان حال، در تعدیل و ممانعت از گسترش فضای دینستیز ایفای نقش کرده و بسیاری از غایات مطلوب روشنفکران دینی را در عمل تحقق بخشیده است. این تحقیق به بررسی دین رسانه ایشدة زنانه، که در اینستاگرام تولید میشود، میپردازد و گفتمان های موجود در روایت های زنان ایرانی از دین را توصیف و تحلیل میکند. برای این منظور پنج صفحه اینستاگرامی با استفاده از روش تحلیل گفتمان فرکلاف بررسی شده اند. نتایج از وجود یک ساختار زنانة دینی خبر میدهند که با سه شاخصة جستوجوی تکبودگی، به زندگی و تولید آموزه های تازه در حوزة دین تشخص گفتمانی فراخوان پیدا میکند.
ارتباطات
میثم فرخی؛ مرجان صادقی
چکیده
زنان جانبازان دفاع مقدس علاوه بر مصائبی که دیدهاند، به دلیل تجربة مستقیم و غیرمستقیم که از دوران دفاع مقدس به دوش میکشند، بهمثابة راویانی غیررسمی، میتوانند تاریخ مقاومت، ایثار و مجاهدت رزمندگان را در جبهههای جنگ بازگو کنند. بنابراین، این پژوهش به دنبال بررسی بازنمایی جنگ از دیدگاه همسران جانبازان شهید در ادبیات داستانی ...
بیشتر
زنان جانبازان دفاع مقدس علاوه بر مصائبی که دیدهاند، به دلیل تجربة مستقیم و غیرمستقیم که از دوران دفاع مقدس به دوش میکشند، بهمثابة راویانی غیررسمی، میتوانند تاریخ مقاومت، ایثار و مجاهدت رزمندگان را در جبهههای جنگ بازگو کنند. بنابراین، این پژوهش به دنبال بررسی بازنمایی جنگ از دیدگاه همسران جانبازان شهید در ادبیات داستانی دفاع مقدس است. در این میان، مجموعة ششجلدی اینک شوکران انتشارات روایت فتح، که به داستان زندگی، مشقتها و ایثار جانبازان شهید به روایت همسران آنها پرداخته است، بهمنزلة نمونة هدفمند مورد تحقیق انتخاب شده و به روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی تجزیه و تحلیل شده است. ازاینرو، بررسی این مجموعه میتواند شیوة بازنمایی جنگ و دفاع مقدس را به روایتی زنانه در مقابل سایر داستانهای مردانة جنگ مشخص کند. نتایج نشان میدهد شیوة بازنمایی مقولة هویت، روابط اجتماعی، ارزشها و هنجارهای اجتماعی، دوران جنگ و پس از جنگ در این مجموعهداستان چگونه ساماندهی شده است که در این زمینه جنگ تأثیری بسزا بر زندگی همسران جانبازان داشته است؛ ولی، بااینحال، آنها با وجود مشکلات فراوان به زندگی عادی خود ادامه دادهاند و صبورانه همسر خود را در جنگ و پس از جنگ همراهی و حمایت کردهاند. در این مجموعهداستان، جنگ عرصة همدلی بود. مردم در همدردی با همسایگان، از برگزاری عروسی برای فرزندانشان ممانعت میکردند و زنان برای بودن در کنار همسرانشان به کمترینها، بدون هیچ اعتراضی، اکتفا میکردند. همچنین، هویت غالب برای رزمندگان و همسران و خانوادههایشان هویت مبتنیبر روحیة انقلابی و ایثار بوده است.
ارتباطات
سمانه فروغی؛ یاسر فروغی
چکیده
آنچه در مطالعات فرهنگی و رسانهای اهمیت زیادی دارد شیوة بازنمایی نقشها، خردهفرهنگها، گروهها، اقوام، جنسیت و غیره است. حال هنگامیکه پای مخاطب کودک به میان میآید، اهمیت این آموزشها دوچندان میشود، زیرا کودکان با تماشای ژانر محبوبشانـ انیمیشنـ آموزشهای مقدمانی در رابطه با نقشها، کلیشهها و هویت جنسیتی ...
بیشتر
آنچه در مطالعات فرهنگی و رسانهای اهمیت زیادی دارد شیوة بازنمایی نقشها، خردهفرهنگها، گروهها، اقوام، جنسیت و غیره است. حال هنگامیکه پای مخاطب کودک به میان میآید، اهمیت این آموزشها دوچندان میشود، زیرا کودکان با تماشای ژانر محبوبشانـ انیمیشنـ آموزشهای مقدمانی در رابطه با نقشها، کلیشهها و هویت جنسیتی را میآموزند. هدف این مقاله مقایسة انیمیشنهای مهارتهای زندگی برای کودکان و بچههای ساختمان گلها از منظر جنسیت است. مقالة پیش رو با تکیه بر تحلیل کیفی و رویکرد نشانهشناختی براساس آرای جان فیسک به واکاوی و بررسی کلیشههای جنسیتی رایج در دو مجموعة ذکرشده میپردازد. بدین منظور، همة قسمتهای دو انیمیشن مطالعه شدند. نتایج تحقیق نشان میدهد در هر دو برنامه از لحاظ تعداد کاراکترها زنان و مردان به میزان تقریباً برابر بازنمایی شدهاند. در مجموعة مهارتهای زندگی برای کودکان مردان اغلب با صفات برتر و شایستهتری مانند قدرت تفکر و تصمیمگیری بالا، دانایی و کاردانی، اعتمادبهنفس بالا، ارتباطات اجتماعی گسترده، خوشرویی و خوشصحبتی بازنمایی شدهاند. درحالیکه بازنمایی زنان اغلب با بدنمایی و توأم با کلیشههای جنسیتی سنتی مانند غرغرکردن، شایعهپراکنی، وابستگی و عدم استقلال شخصی، غیبتکردن، عدم کنترل خشم و پرخاشگری، گریهکردن در هنگام مشکلات و دستپاچگی است. در مقابل، انیمیشن بچههای ساختمان گلها نگاهی مثبتتر و مساواتطلبانهتری به جنسیت دارد. مردان در این مجموعه با صفاتی چون خانوادهدوستی، قدردانی، مبادی آداب و اجتماعیبودن، پرتلاش و حمایتگربودن به تصویر کشیده شدهاند و در بازنمایی زنان صفات بارزی چون زیبایی و آراستگی، آیندهنگری، توجه به جزئیات، تجهیز به مهارتهای متعدد، تسلط بر خود و منطقیبودن، باانگیزه و مستعد مشهود است.
ارتباطات
حسن بشیر؛ حسن مسعودی؛ صفیه پروانه
چکیده
حوزة تحلیل گفتمان ظرفیت بالایی در جهت تحلیل مسائل فرهنگی و رسانهای دارد که در تحلیل بازنمایی زن و تحلیل باورها، نگرشها و ارزشهای جنسیتی در فرهنگ رسانهها خود را نشان میدهد. این باورها و نگرشها در بازنمایی «زن موفق» در جامعة ایران از یکسو به باورهای سنتی خود دلبسته است و از سوی دیگر نمیتواند حضور اجتماعی ...
بیشتر
حوزة تحلیل گفتمان ظرفیت بالایی در جهت تحلیل مسائل فرهنگی و رسانهای دارد که در تحلیل بازنمایی زن و تحلیل باورها، نگرشها و ارزشهای جنسیتی در فرهنگ رسانهها خود را نشان میدهد. این باورها و نگرشها در بازنمایی «زن موفق» در جامعة ایران از یکسو به باورهای سنتی خود دلبسته است و از سوی دیگر نمیتواند حضور اجتماعی زنان را که حاصل باورهای جدید است انکار کند. بازنمایی این تعارضها و یافتن راه حلی برای آن در تولیدات رسانهای، بهخصوص رسانة ملی، ظهور ویژه داشته است. نوشتار حاضر بر آن است تا گفتمان حاکم بر سریال پربینندة پایتخت 4 را، که به صورت مستقیم به این موضوع میپردازد، استخراج کند. نتایج این تحلیل نشان میدهد که اگرچه سریال سعی دارد رویکردی مثبت به حضور اجتماعی زنان بازنمایی کند، آن را فقط با پذیرش گفتمان مردسالارانه و نقش سنتی زن در خانواده و همچنین تحمل فشار نقش و فداکاری بیشتر زن عملی میداند.
ارتباطات
محمدمهدی فرقانی؛ ستاره محمدکمال
چکیده
در مطالعات رسانهای و فرهنگی، بررسی نحوه بازنمایی نقشهای اجتماعی، قومیت، خردهفرهنگها و به ویژه بازنمایی مردان و زنان، از اهمیت خاصی برخوردار است.یکی از کارکردهای آموزشی رسانه برای کودکان بازنمایی نقشها و کلیشههای جنسیتی است. هدف این مقاله مقایسۀ برنامههای «کودکمخاطب» از منظر جنسیت با تأکید بر دو نوع ایرانی ...
بیشتر
در مطالعات رسانهای و فرهنگی، بررسی نحوه بازنمایی نقشهای اجتماعی، قومیت، خردهفرهنگها و به ویژه بازنمایی مردان و زنان، از اهمیت خاصی برخوردار است.یکی از کارکردهای آموزشی رسانه برای کودکان بازنمایی نقشها و کلیشههای جنسیتی است. هدف این مقاله مقایسۀ برنامههای «کودکمخاطب» از منظر جنسیت با تأکید بر دو نوع ایرانی و خارجی یعنی مجموعههای نوروزی کلاهقرمزی و انیمیشنهای دیزنی است. مقالۀ حاضر ضمن بررسی بازنمایی جنسیت در مجموعۀ کلاهقرمزی 94 و انیمیشن شش ابرقهرمان، نشان میدهد چه مفاهیم و ارزشهایی در این دو برنامه به مخاطب ارائه میشود. این مقاله در قالب نظریات برساختگرایانۀ بازنمایی استوارت هال با تکیه بر مفهوم کلیشههای جنسیتی به تحلیل کیفی متون رسانهای با رویکرد نشانهشناسی میپردازد. به این منظور، از میان مجموعههای نوروزی کلاهقرمزی و انیمیشنهای دیزنی، جدیدترین آنها، یعنی کلاهقرمزی 94 و انیمیشن شش ابرقهرمان، به صورت هدفمند انتخاب شدند. یافتهها نشان میدهد، در هر دو برنامه، زنان کمتر از حد معمول بازنمایی شدهاند. این بازنمایی اندک نیز در کلاهقرمزی 94 براساس کلیشههای سنتی و در انیمیشن شش ابرقهرمان با ساختارشکنی کلیشههای جنسیتی همراه است. همچنین، در هر دو برنامه، ارزشها و مفاهیم مثبت بیشتر منتقل شده که انیمیشن شش ابرقهرمان نسبت به مجموعۀ کلاهقرمزی سهم بیشتری دارد.
ارتباطات
ثریا احمدی؛ سید وحید عقیلی؛ سید محمد مهدیزاده
چکیده
بازنمایی زنان در رسانهها بیانکنندة تصورات عمومی دربارة هویت و تفاوتهای جنسیتی بوده و مدام در کار خلق یا تأیید یا تغییر این تصورات است. رسانهها تلاش میکنند آنچه را میخواهند بازنمایی کنند، نه آنچه واقعیت دارد. مفهوم هویت جنسیتی، که در دنیای امروز به واسطة مدرنیته دگرگون شده، از موضوعاتی است که در دنیای واقع و در قاب ...
بیشتر
بازنمایی زنان در رسانهها بیانکنندة تصورات عمومی دربارة هویت و تفاوتهای جنسیتی بوده و مدام در کار خلق یا تأیید یا تغییر این تصورات است. رسانهها تلاش میکنند آنچه را میخواهند بازنمایی کنند، نه آنچه واقعیت دارد. مفهوم هویت جنسیتی، که در دنیای امروز به واسطة مدرنیته دگرگون شده، از موضوعاتی است که در دنیای واقع و در قاب تلویزیون تفاوتهایی یافته است. ازاینرو، این مقاله شیوة بازنمایی هویت جنسیتی را در محتوای روایی تلویزیون بررسی کرده است. بدین منظور، با استفاده از تحلیل نشانهشناختی فیسک در سه سطح رمزگان واقعیت، بازنمایی و ایدئولوژی سریال زمانه تحلیل و ارزیابی و با استفاده از رویکرد برساختگرا در نظریة بازنمایی استوارت هال، بهمنزلة چارچوب نظری، این موضوع بررسی شده است. مؤلفههایی مانند فردگرایی، استقلال مادی زنان، قدرت تصمیمگیری و انتخاب، الگوهای روابط بین فردی، سبک پوشش و مصرف کالا و نقشهای حرفهای زنان بازنمودی از جستوجوی هویت و مؤلفههای غالب هویتی مدرناند. به نظر میرسد در این سریال بازنماییهای زنانه نمایشدهندة شخصیتی هستند که خصلتهای سنتی و مدرن را بهطور تلفیقی به همراه دارند. هویت سنتی با ارزش و نگرش مادری و همسری بهمنزلة هویت برتر بازنماییشده و هویت مدرن محتوم به بحران است.