جامعه شناسی
تبیینِ اجتماعیِ واژگونیِ جنسیت در سینمای مسعود کیمیایی

فارس باقری

دوره 15، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 283-299

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.348539.1835

چکیده
  سینمای مسعود کیمیایی به دلیل رویکردِ قهرمان‌پرورِ مردانۀ آن، زنان را به مثابۀ جنسیتی واژگون به تصویر کشیده است. این مقاله بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا شخصیت‌ زنان در آثار کیمیایی خالی از هرگونه وجه زنانه، و برعکس، دارای وجهی مردانه و ثانویه هستند. در چند دهۀ اخیر، مقوله جنسیت در مرکزیت مطالعات جنسیتی در جامعه، فرهنگ و هنر ...  بیشتر

زن‏ ستیزی‏ های خیرخواهانه در سینما مطالعة بازنمایی مفهوم «زنان علیه زنان» در سینمای دهة 1390 ایران

بهارک محمودی؛ ملیکا فراهانی

دوره 13، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 183-209

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.323770.1595

چکیده
  این پژوهش، به منظور مطالعة بازنمایی مفهوم «زنان علیه زنان» در آثار سینمایی صورت گرفته است. کاری کیفی در حوزة مطالعات فرهنگی که تلاش می‏کند مجموعة خاصی از کنش‏های تعارض‏آمیز به‏نمایش‌درآمده میان زنان در سینمای ایران را ذیل مفهوم «زن‏ستیزی خیرخواهانه» توضیح دهد و تحلیل کند. با توجه به آرای مک‏کوایل و کراکائر در ...  بیشتر

ارزیابی نمود نقش اجتماعی زن در سینمای ایران (سال‏ های 1390ـ1396)

سپیده امیری؛ فتح الله زارع خلیلی

دوره 11، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 309-324

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.291216.1359

چکیده
  سینما به‌منزلة رسانه‌ای که به کسب پایگاهی مستحکم در میان مردم موفق شده، علاوه بر جنبه‏های هنری از مناظر دیگری نظیر جامعه‏شناسی نیز قابل تحلیل و بررسی است. نظریۀ بازتاب یکی از نظریاتی است که زیرمجموعة جامعه‏شناسی سینما قرار می‏گیرد و از دیدگاهی به مقولة سینما می‏نگرد که وجود ارتباط تنگاتنگ و گسست‌ناپذیر بین فیلم‏های تولیدشده ...  بیشتر

تحلیل کهن‌الگویی فیلم روبان قرمز (1377) از دیدگاه جین شینودا بولن با محور قرار دادن شخصیت زن فیلم

فاطمه شاهرودی

دوره 11، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 345-368

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.289562.1344

چکیده
  مقالة حاضر با هدف تحلیل کهن‌الگویی فیلم روبان قرمز به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا با تکیه بر شخصیت زن فیلم نگاشته شده است. داستان فیلم به زنی به نام محبوبه می‌پردازد که پس از پایان جنگ به خانة خود در جنوب باز‌می‌گردد. او با دو مرد، به نام‌های داوود و جمعه، که اولی مأمور پاک‌سازی مین‌ها و دیگری مهاجری از کشور افغانستان است، مواجه ...  بیشتر

هنر
زن به‌مثابۀ شخص آندروژن در دو فیلم از سینمای ایران: بررسی فیلم‌های روسری آبی و کافه‌ترانزیت

بهروز محمودی بختیاری؛ انیس ناصری

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 311-331

https://doi.org/10.22059/jwica.2018.246677.981

چکیده
  هویت جنسی که در فرهنگ هر جامعه‏ای تبلور می‏یابد سرچشمۀ بسیاری از نابرابری‏های جنسیتی اجتماعی است. زن یا مرد ناچار است، با حفظ حدی از ارزش‏ها و عرف‏ جامعه، برای تطابق خود با محیط و انجام‏شدن کارهایش،‏ برخی از خصلت‏های جنس مخالفش را وام گیرد و همچون نقاب بر چهرۀ خود زند و چه‏بسا تحمیل‏های جامعه خصلت‏های جنس مخالف را ...  بیشتر

هنر
مخالف‏ پوشی در سینمای ایران: رویکردی پساساختارگرایانه

بهروز محمودی بختیاری؛ کورش غنیون

دوره 9، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 359-384

https://doi.org/10.22059/jwica.2017.235179.890

چکیده
  «مخالف‏پوشی»‌‌ـ به معنای پوشیدن لباس مردانه از سوی زنان، یا لباس زنانه از سوی مردان‌ـ از سال‏های ابتدایی اختراع سینما وارد روایت‏های سینمایی شد و همچنان نیز ادامه دارد. بر‌اساس آنچه تاکنون در مخالف‌پوشی مشاهده شده است، این کار با هدف دستیابی به امتیازات جنسیت دیگر و خدمت به پیشبرد درام، طبق خواست فرد مخالف‌پوش، انجام ...  بیشتر

جامعه شناسی
تحلیل گفتمان فیلم زندگی مشترک آقای محمودی و بانو با تمرکز بر داغ ننگ ناشی از تقابل سنت و مدرنیته

مهوش خادم الفقرایی؛ مسعود کیانپور

دوره 8، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 443-452

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.61788

چکیده
  روبه‌رو شدن جوامع با تغییرات همواره با مقاومت همراه بوده است. پیش‌رفتن به سوی دنیای مدرن نیز به‌منزلۀ تغییری بزرگ از این قاعده مستثنا نیست. برخی آداب جدید برآمده از دنیای مدرن، فارغ از ارزش‌گذاری‌های مثبت و منفی، به دلیل هم‌سو نبودن از سوی جامعه طرد شده و پیش‌داوری‌های متعددی پیرامون کسانی که از این آداب پیروی کنند شکل‌ می‌گیرد. ...  بیشتر

جامعه شناسی
بازنمایی روابط درونی خانواده درپنج فیلم سینمای دهۀ 1380 ایران

احسان آقابابایی؛ مهوش خادم الفقرایی

دوره 8، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 171-192

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.60313

چکیده
  روابط اعضای خانوادة ایرانی، متناسب با شرایط جدید، در سال‌های کنونی تغییر کرده و در حال شکل‌پذیری به گونه‌ای جدید است. سینمای ایران با خلق کلیشه‌هایی از روابط، شخصیت‌ها و موقعیت‌ها، نقش مهمی در برساخت ذهنی انسان ایرانی به روابط خانوادگی دارد. در همین زمینه، این مقاله به دنبال توصیف بازنمایی روابط عمودی و افقی اعضای خانواده در فیلم‌ها، ...  بیشتر

جامعه شناسی
بازنمایی جنسیت در پوستر فیلم‏ های پرفروش‏ پنجاه سال اخیر سینمای ایران

احسان آقابابایی؛ داود زهرانی

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 295-312

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.58296

چکیده
  امروزه، در گفتمان سینمایی، پوستر فیلم بخش مهمی از نمایش فیلم محسوب می‏شود. این پوسترها از گفتمان اجتماعی و سیاسی دوران ساخت فیلم متأثرند و هدف مقالۀ حاضر توصیف بازنمایی جنسیت در پوستر فیلم‏های پرفروش‏ تاریخ پنجاه سال اخیر سینمای ایران و تفسیر روند تغییرات محتوایی در ارتباط با شرایط گفتمانی دوران نمایش فیلم‏ها و پوسترهاست. ...  بیشتر

جامعه شناسی
واکاوی سوژۀ زن در فضای گفتمانیِ سینمای ایران (تحلیل گفتمان موردی فیلم‏های لیلا، دو زن و جدایی نادر از سیمین)

احمد بخارائی؛ فردین علیخواه؛ امین نباتی شاغل

دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 17-36

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.56775

چکیده
  یکی از موضوعاتی که در کانون توجه رسانه‏ها قرار دارد، موضوع جنسیت و زنان است. هدف این مقاله واکاوی سوژة زن در فضای گفتمانی سینمای ایران است. در پژوهش ما، عرصة سینما و نشانه‏های تصویری انتخاب شده‏ است تا با تأملی گفتمانی بر رابطة سینما و واقعیت، از خلال فیلم‏های سینمایی، نحوة مواجهة زنان با جهانی را که در آن زیست می‏کنند بشناسیم. ...  بیشتر

فرهنگی
خوانش نسلی زنان از فیلم سینمایی دو زن

یاسر رستگار؛ احسان آقابابایی

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 297-312

https://doi.org/10.22059/jwica.2014.54512

چکیده
  امروزه نقش مخاطب در تفسیر کالاها و محصولات فرهنگی، از جمله فیلم‏های سینمایی، بسیار اساسی است. از‌این‌رو، کشف شیوة معنادهی و خوانش مخاطبان می‌تواند ما را به جهان اجتماعی در پس این تفسیرها نزدیک کند. زنان از جمله مخاطبانی‌اند که با داشتن پیشینه‌ها و تجربه‌های فرهنگی و نسلی مختلف می‌توانند خوانش متفاوتی از فیلم‏ها داشته باشند. ...  بیشتر

بازنمایی رفاقت‏های مردانه و دوستی‏های زنانه در ژانر کمدی‌ـ رمانتیک سینمای ایران، تحلیل متن یازده فیلم کمدی‌ـ رمانتیک ایرانی

حمیدرضا مدقق

دوره 5، شماره 3 ، مهر 1392، ، صفحه 307-326

https://doi.org/10.22059/jwica.2013.36482

چکیده
  پرداختن به مناسبات عاشقانۀ زن و مرد به شکلی خنده‏‏آفرین سبب شده که غالب آثار کمدی سینمای ایران، چه قبل و چه بعد از انقلاب، در ژانر کمدی‌ـ رمانتیک قرار گیرند. قهرمانان مرد و زن این فیلم‏ها معمولاً پیش از پیوند‏شان در پایان روایت، از راهنمایی‏ و کمک‏های دوستانی از جنس خود بهره می‏گیرند. در چارچوب نظریۀ ژانر، درک چگونگی ...  بیشتر

رابط? میان جنسیت کارگردان و نوع شخصیت‌پردازی زن در سینما

اعظم راودراد؛ بهاره فتح آبادی

دوره 3، دوره 1، شماره 3 ، آبان 1390، ، صفحه 75-94

چکیده
  این مقاله حاصل پژوهشی است که به بررسی رابط? میان «جنسیت کارگردان» و «نوع شخصیت‌پردازی زن نقش اول» در فیلم‌های سینمایی پرداخته است. به این منظور، شش فیلم سینمایی که در دور? اصلاحات با موضوعات مرتبط با زنان توسط کارگردانان صاحب سبک سینمای ایران (سه کارگردان مرد و سه کارگردان زن) ساخته شده؛ انتخاب و با روش «نشانه‌شناسی» تحلیل شده‌اند. ...  بیشتر