تاریخی
بررسی جایگاه و عملکرد زنان شاعر در دولت نبوی و علوی و مقایسه آن با دولت خلفای سه‌گانه

محمدجواد نجفی؛ محمد حسین رجبی دوانی؛ محمد سپهری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 آبان 1403

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.367515.1983

چکیده
  شناخت و بررسی مصادیق تاریخی از جایگاه و عملکرد زنان شاعر در دول صدر اسلام و مقایسه آن ها علاوه بر این که از نظر پژوهشی بدیع و نو است، در اینجا به عنوان مسئله اصلی مقاله مورد بحث قرار گرفته شده است. هدف پژوهش مشخص نمودن اهتمام رسول خدا (ص) به جایگاه زنان شاعر و قائل شدن به نقش آفرینی آنان در عرصه‌های سیاسی و اجتماعی توسط آن حضرت و مقایسه ...  بیشتر

تاریخی
تحلیل و بررسی روزنامه‌های ندای ایران و ندای ایرانی، نخستین تجربۀ موفق روزنامه‌نگاری زنان در شیراز

زیبا غفوری

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1403، ، صفحه 399-416

https://doi.org/10.22059/jwica.2024.370171.1999

چکیده
  در عصر مشروطه به‌تدریج زنان ایرانی به عرصۀ مطبوعات وارد شدند. ابتدا زنان پایتخت قدم به این عرصه نهادند. اندکی بعد زنان شهرستان‌ها نیز به تأسی از آن‌ها به این عرصه وارد شدند و به‌زودی موفق شدند در این زمینه فعالیت‌های قابل‌توجهی انجام دهند و نشریات مهمی را منتشر کنند. پژوهش حاضر به این پرسش پاسخ می‌دهد که نشریات «ندای ایران» ...  بیشتر

تاریخی
نازیسم و زنان: » نامۀ ایران باستان « بازتاب گرایش های نازی دربارۀ زنان در هفته

شهرام غلامی

دوره 16، شماره 2 ، مرداد 1403، ، صفحه 245-263

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.362577.1944

چکیده
  زنان در دورۀ مدرن بخشی از ابزار تبلیغات احزاب و جریان‌های سیاسی شدند. در برنامۀ نازیسیم آلمان و فاشیسم ایتالیا، زنان به‌عنوان ابزاری برای فرزندآوری و افزایش توان سیاسی-نظامی کشور مورد توجه قرار گرفتند. هم‌زمان با این رویدادها در اروپا، در برخی از نشریات ایران مانند هفته‌نامۀ «نامۀ ایران باستان» بهره‌گیری از زنان به‌عنوان ...  بیشتر

تاریخی
عملکرد نمایندگان زن در دورۀ ششم مجلس شورای اسلامی (1379-1383)

نورالدین نعمتی

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 431-450

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.353132.1873

چکیده
  پارلمان در ساختار قدرت سیاسی مدرن، تجلی ارادۀ عمومی مردم و دارای جایگاه ویژه‌ای در جامعه است. در این راستا، مسئلۀ زنان نیز یکی از موضوعات مهم جریان‌های سیاسی کشور در مجلس بوده است. طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مسئولیت خطیر تصمیم‌گیری در گسترۀ ملی بر عهدۀ نمایندگان گذاشته شده و در اصول متعدد آن، بر اهمیت حقوق زنان، توانمندسازی ...  بیشتر

تاریخی
گفتمان‌ مسلط بر نظام آموزشی زنان در کتاب‌های درسی دبیرستانی (1320-1345 ش)

فاطمه سمیعی؛ حسن زندیه

دوره 15، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 259-281

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.347458.1825

چکیده
  با تشکیل سلسله پهلوی، آموزش نوین زنان ایران از ضرورت‌های پروژه‌ی نوسازی ایران تعریف شده بود. در نتیجه، آموزش زنان در فضای گفتمانی نوسازی و نوگرایی که حکومت پهلوی خود را منادی آن می‌دانست، قرار گرفت. با از میان رفتن انسداد سیاسی پس از خروج رضاشاه از ایران، آموزش نوین زنان دچار آشفتگی رویکردی و گفتمانی شد. با قدرت‌گیری گفتمان‌های ...  بیشتر

تاریخی
تکالیف کارکردی زنان شیعه عصر صفوی در ساختار کنش اجتماعی بر اساس متغیرهای الگویی سایبرنتیک

مریم سعیدیان جزی؛ زهرا سادات کشاورز

دوره 14، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 599-626

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.345326.1807

چکیده
  پژوهش حاضر به روش اسنادی و به شیوۀ توصیفی-تحلیلی، و به استناد داده‌های تاریخی موجود درخصوص زنان در عصر صفویه، وضعیت آنان را براساس متغیرهای الگویی پیشنهادشده در نظریۀ کارکردگرایی ساختاری تالکوت پارسونز بازترسیم می‌کند تا مفروضاتی را آزمون کند. همچنین مقدماتی از تمرین تحلیلی یک امر تاریخی به استناد داده‌های تاریخی و براساس مبانی ...  بیشتر

تاریخی
بازنمایی زیست‌جهان زنان بخارائی در دوران پیشا شوروی(با تکیه بر یادداشت‌های صدرالدین عینی)

سیده فهیمه ابراهیمی

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 355-370

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.337798.1748

چکیده
  زیست جهان انسان بخارائی قرن 19 و 20 مبتنی بر زمینه‌ها و بافتار فرهنگی و تاریخی است که طی قرون متمادی و مبتنی بر تصادمات زیستی او ساخت نهایی خود را یافته است. آنچه در این زیست، بیش از دیگر جوامع خاورمیانه‌ای هم عصر خود توجه پژوهشگر را جلب می‌کند، ابهام تصویر ظاهری و کنش فردی و اجتماعی بانوان آن در جریان مطالعة متون تاریخی است. البته مذکر ...  بیشتر

تاریخی
عملکرد نمایندگان زن در مجلس شورای اسلامی دورۀ سوم و چهارم (1367 تا 1375)

نورالدین نعمتی

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 133-149

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.279935.1263

چکیده
  مجلس شورای اسلامی به موجب قانون اساسی یکی از نهادهای مهم مردم‌سالار است و از منظر قانون‌گذاری و میزان اختیارات آن صحنة رقابت نیروهای سیاسی و اجتماعی است. انتخابات در این دوره‌ها در موقعیت متفاوتی برگزار شد. با رحلت بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، پایان جنگ تحمیلی و شروع دولت سازندگی فضای سیاسی کشور تغییر کرد. در رقابت بین نیروهای موسوم ...  بیشتر

تاریخی
نقد نابرابری‌های جنسیتی در اشعار زن‌نگار مندرج در روزنامۀ نامۀبانوان(1300ـ1299)

علی باغدار دلگشا؛ هما زنجانی‌زاده

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 415-434

https://doi.org/10.22059/jwica.2018.251701.1022

چکیده
  توجه به مقولۀ نابرابری‏های اجتماعی یکی از موضوعات مهمی است که زنان شاعر در ایران به آن توجهی خاص داشته‏اند؛ امری که نخستین نمونه‏های آن را در اشعار منتشرشده در جراید زن‏نگار اواخر دورۀ قاجار می‏توان مشاهده کرد. این پژوهش، که به روش توصیفی‌ـ تحلیلی و با تأکید بر همة شمارگان باقی‏مانده از روزنامۀ نامۀ بانوان، به‌عنوان اولین ...  بیشتر

تاریخی
نافرمانی (= عدم تمکین) زنان در مادیان هزاردادستان

مهشاد ستوده؛ مهشید میرفخرایی

دوره 9، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 577-592

https://doi.org/10.22059/jwica.2017.234125.878

چکیده
  مادیان هزاردادستان یکی از متون حقوقی معتبر به خط و زبان پهلوی است. مادیان در پایان دورة ساسانی، یعنی نیمة نخست قرن هفتم میلادی، نوشته شده و تنها متنی از این دوران است که به مسائل حقوقی پرداخته است. در این کتاب، به مسائلی همچون برده‌داری، ضمانت، شراکت، ازدواج، طلاق، نافرمانی (= عدم تمکین) و... اشاره شده است. در دوران ساسانیان، ارتباط متقابلی ...  بیشتر

تاریخی
مطالعۀ تطبیقی شرایط ازدواج در دین زردشتی و اسلام

کلثوم غضنفری؛ حسین بادامچی؛ پروین داوری

دوره 8، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 395-410

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.60586

چکیده
  ازدواج پایۀ اصلی نهاد خانواده است و برای آن در هر دو دین زردشتی و اسلام شرایطی تعریف شده که تحقق ازدواج منوط به احراز آن‏هاست. مطالعۀ تطبیقی شرایط ازدواج از منظر دو دین زردشتی و اسلام نشان می‏دهد که وجوه اشتراک و افتراق گوناگونی دربارۀ این موضوع بین دو دین وجود دارد و تحلیل و ارزیابی آن‏ها می‏تواند به روشن‌شدن بیشتر ابعاد میراث ...  بیشتر

تاریخی
نقش و عملکرد نمایندگان زن در دوره‏ های اول و دوم مجلس شورای اسلامی

نورالدین نعمتی؛ سمانه اسفندیاری

دوره 8، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 429-442

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.60588

چکیده
  در تاریخ ایران، زنان همواره نقش‌های مهمی در حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بر‌عهده داشته‌اند. پس از پیروزی جنبش مشروطه، زنان در جامعۀ ایران به موقعیت‌های بالایی در نظام اجرایی و قانون‌گذاری دست یافتند. با پیروزی انقلاب اسلامی، نقش زنان در حوزه‌های مختلف اجتماعی نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه در برخی از حوزه‏ها افزایش ...  بیشتر

تاریخی
شاخصه های سیاسی- اجتماعی نگاه جاهلی به زن در متون تاریخی و رواییِ قرن 2-7هـ.ق

خدیجه عالمی؛ حانیه عسکری؛ پروین سهیل‌شماعی

دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 135-146

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.59121

چکیده
  انزوای سیاسی و اجتماعی زن در دورۀ پیش از اسلام و نقش کم‌رنگ وی در این عرصه، با ظهور اسلام متحول شد. با این‌همه، در دوران خلفا، با ورود عناصری از تعالیم یهودیت و مسیحیت و احیای افکار و سنن جاهلی، زمینۀ این فترت فراهم شد و بازتاب آن در متون تاریخی و روایی به‌وضوح نمایان شد. نقد و بررسی این نگاه جاهلی در متون تاریخی و روایی قرون 2ـ7 ه‌.ق. ...  بیشتر

تاریخی
رهیافت تاریخی عوامل مؤثر برتحقق نقش های محول اجتماعی زنان در جامعۀ عصر نبوی

فاطمه جان احمدی؛ ریحانه هاشمی شهیدی

دوره 7، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 507-520

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.58356

چکیده
  نقش‌های محول و نقش‌های محقق دو گونه نقش قابل بررسی در حیات اجتماعی بشرند. در جامعۀ اسلامی، بخشی از این نقش‌ها بر‌اساس آیات و روایات به زنان واگذار شده است که جامعه‌شناختی نقش‌های محوّل زنان در جامعة اسلامی نام گرفته‌اند. این نقش‌ها تابع شرایط اجتماعی با مقتضیات دین مبین اسلام و متکی بر زمینه‌ها و عواملی در اجتماع اسلامی اجرا ...  بیشتر

تاریخی
ازدواج موقت در دین زردشتی و اسلام

حسین بادامچی؛ کلثوم غضنفری؛ پروین داوری

دوره 7، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 521-535

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.58357

چکیده
  در دین زردشتی، شواهدی مبنی بر وجود ازدواج موقت وجود دارد که می‏توان آن را با متعه یا ازدواج موقت در فقه امامیه تطبیق داد. اگرچه میان فقهای امامیه و اهل تسنن در تداوم مشروعیت این نوع ازدواج اختلاف نظر وجود دارد‏، فقهای امامیه با استناد به قرآن و روایات قائل به تداوم آن هستند. این نوع ازدواج از نظر فقه امامیه مشروع است، اما برای انعقاد ...  بیشتر

تاریخی
بررسی مطالبات اجتماعی و فرهنگی زنان در مطبوعات عصر قاجار (با تأکید بر نشریۀ نامۀ بانوان)

محسن بهشتی سرشت؛ محسن پرویش

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 327-341

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.58298

چکیده
  دوران قاجار آغاز فصل جدیدی در باب حیات زن ایرانی بود، ‌زیرا درنتیجة رشد فکری جامعه در دوران قاجار، زن ایرانی بیش از پیش به عرصۀ اجتماع وارد و نقش او در امور اجتماعی و سیاسی نمایان شد. گفتمان مشروطه و تحول جامعه و آزادی‌های ناشی از آن، فرصت و امکانات لازم را در اختیار زنان قرار داد تا دیدگاه‌های خود را علناً مطرح کنند و به اشکال مختلف ...  بیشتر