مطالعۀ شکل‌گیری هویت جسمیت‌یافتۀ زنان دهۀ نود با رویکرد روانشناسی گفتمانی

مینا مهدیخانی؛ سید علی اصغر سلطانی؛ حسین اسکندری

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 73-95

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.330546.1687

چکیده
   چکیدههویت به تعبیری بخش ضروری حالات روانی انسان است که شیوۀ تعامل با جامعه را کنترل می‌کند. درمقابل رویکرد روانشناسی گفتمانی هویت را برساختی پویا می‌داند که ازطریق گفتمان و تعامل اجتماعی حاصل می‌شود. گفتمان در این رویکرد، منجر به خلق بدن‌های گفتمانی شده و این بدن‌ها نیز در برساخت هویت جسمیت‌یافته دخیل هستند. از‌این‌رو هدف ...  بیشتر

رابط? میان جنسیت کارگردان و نوع شخصیت‌پردازی زن در سینما

اعظم راودراد؛ بهاره فتح آبادی

دوره 3، دوره 1، شماره 3 ، آبان 1390، ، صفحه 75-94

چکیده
  این مقاله حاصل پژوهشی است که به بررسی رابط? میان «جنسیت کارگردان» و «نوع شخصیت‌پردازی زن نقش اول» در فیلم‌های سینمایی پرداخته است. به این منظور، شش فیلم سینمایی که در دور? اصلاحات با موضوعات مرتبط با زنان توسط کارگردانان صاحب سبک سینمای ایران (سه کارگردان مرد و سه کارگردان زن) ساخته شده؛ انتخاب و با روش «نشانه‌شناسی» تحلیل شده‌اند. ...  بیشتر

ارتباطات
تحلیل گفتمان سریال پایتخت 4؛ بازنمایی تعارض نقش سنتی با نقش اجتماعی زن ایرانی

حسن بشیر؛ حسن مسعودی؛ صفیه پروانه

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 75-95

https://doi.org/10.22059/jwica.2018.247353.988

چکیده
  حوزة تحلیل ‏گفتمان ظرفیت بالایی در جهت تحلیل مسائل فرهنگی و رسانه‏ای دارد که در تحلیل بازنمایی زن و تحلیل باورها، نگرش‏ها و ارزش‏های جنسیتی در فرهنگ رسانه‏ها خود را نشان می‏دهد. این باورها و نگرش‏ها در بازنمایی «زن موفق» در جامعة ایران از یک‌سو به باورهای سنتی خود دلبسته است و از سوی دیگر نمی‏تواند حضور اجتماعی ...  بیشتر

جایگاه زن در ادبیات نمایشی دفاع مقدس از دید نظریه فمینیستی

مهدی حامدسقایان؛ میثم مطهری

دوره 2، شماره 3 ، اسفند 1389، ، صفحه 77-96

چکیده
  نظریه فمینیسم به عنوان یکی از نظریه های مطرح عصر حاضر، تلاش دارد مطالعات جهان پیرامون خود را در معرض پرسشی اساسی قرار دهد: «درباره زنان چه می دانیم؟» از درون این پرسش سوال های مهم دیگری مطرح می شود: موقعیت زنان چگونه است؟ و زنان در این موقعیت ها، چه تأثیری دارند و چه می کنند؟ در این مقاله به نقد و بررسی ادبیات نمایشی دفاع مقدس با تأکید ...  بیشتر

توسع? فرهنگی زنان (مطالعه موردی: استان قم)

کرم حبیب پور گتابی؛ غلامرضا غفاری

دوره 3، شماره 2 ، دی 1390، ، صفحه 77-96

چکیده
  چرخش توسعه در ده‌ی پایانی سد? 20 میلادی، محوریت آن را از حوز? اجتماعی به حوز? فرهنگی تغییر داد. امروزه توسع? فرهنگی، پیش‌شرط نیل به سایر ابعاد توسعه بوده و کشورهایی موفق تلقی می‌شوند که در وهل? نخست بتوانند به توسعه فرهنگی در سطوح جامعه و افراد دست یابند. مقاله حاضر با روش پیمایشی به بررسی ماهیت و عوامل مؤثر بر توسع? فرهنگی در بین 532 نفر ...  بیشتر

بازنمایی اجتماعی شاهنامۀ فردوسی (بررسی هویت فرهنگی-اجتماعی نهاد خانواده ایرانیان از نگاه فردوسی)

حبیب احمدی؛ حمیرا بذرافکن؛ علی عربی

دوره 4، شماره 2 ، تیر 1391، ، صفحه 83-100

https://doi.org/10.22059/jwica.2012.24754

چکیده
  پژوهش حاضر مسئل? شکل خانواده‌های شاهنامه، توزیع قدرت در آن‌ها و همچنین هویت نهاد خانواده را در شاهنامه بررسی می‌کند. بدین منظور با بررسی پیشین? نظری مرتبط با موضوع تحقیق، نظریه‌های مرتبط با موضوع مطرح شده و چهارچوب نظری تحقیق با توجه به زمین? تحقیق نگاشته شد. برای بررسی موضوع، روش محاکات مورد استفاده قرار گرفت و سعی شد با استفاده ...  بیشتر

سنجش بررسی رابطه دین‌داری و سبک زندگی (مطالعه موردی زنان 20 ساله و بیش تر ساکن شهر تهران)

محمد‌تقی کرمی‌قهی؛ زینب‌ زاد‌سر

دوره 5، شماره 1 ، اردیبهشت 1392، ، صفحه 85-101

https://doi.org/10.22059/jwica.2013.30356

چکیده
  در این مقاله به‌وسیله «پرسشنامه» به بررسی موضوع سبک زندگی و عوامل مؤثر بر آن -نظیر دین‌داری افراد- پرداخته‌ایم. جمعیت آماری، شامل زنان 20 سال به بالای ساکن تهران است و حجم نمونه به‌وسیله نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، 361 نفرتعیین شد. اساس نظری تحقیق بر نظریه کنش وبر استوار است. بر اساس مدل گلاک و استارک، برای سنجش دین‌داری چهار ...  بیشتر

بررسی رابطة بین رضایت از زندگی خوابگاهی و از خودبیگانگی دانشجویان دختر خوابگاهی (مطالعة موردی: دانشگاه اصفهان)

جهانگیر جهانگیری؛ فاطمه ابوترابی زارچی؛ فاطمه تنها؛ حمیده ابوترابی زارچی

دوره 4، شماره 4 ، آذر 1391، ، صفحه 89-106

https://doi.org/10.22059/jwica.2012.29141

چکیده
  ساختار نظام آموزشی در کشور پذیرش دانشجویان غیر بومی را ایجاب می‌کند و این امر، باعث ایجاد محیط‌هایی به نام خوابگاه‌های دانشجویی می‌شود. یکی از مشکلاتی که می‌توان در بین این دانشجویان مشاهده کرد از خودبیگانگی آن‌ها است. تحقیق حاضر با هدف بررسی سنجش سطح ازخودبیگانگی دانشجویان دختر خوابگاهی و تأثیرپذیری آنان از رضایت از زندگی خوابگاهی ...  بیشتر

بازشرقی‌گرایی و نوشرقی‌گرایی در هنر معاصر زنان خاورمیانه مطالعة نمایشگاه شکستن حجاب (2002) و نمایشگاه زنان روایت‌گر (2013)

محمدرضا مریدی؛ سهیلا عبادی فر

دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 91-113

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.320978.1573

چکیده
  هنرمندان زنِ برخاسته از جوامع مسلمان و جغرافیای خاورمیانه با کلیشه‏های بصری از «زن‏بودن»، «مسلمان‏بودن» و «خاورمیانه‏ای‏بودن» مواجه‌اند. نمایشگاه‏ها و رویدادهای هنری از آثاری استقبال می‏کنند که به بازتولید کلیشه‏های بازشرقی‏سازی و نوشرقی‏گرایی تصویری می‏پردازند. پس از حادثة یازده سپتامبر 2001، ...  بیشتر

ادبیات
بررسی هویت اجتماعی زنان در بخش پهلوانی شاهنامۀ فردوسی برمبنای دیدگاه جامعه‌شناختی گافمن

فهیمه ملکی مارشک؛ ابوالقاسم قوام؛ هما زنجانی زاده

دوره 15، شماره 1 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 93-118

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.344741.1802

چکیده
  هدف این مقاله، بررسی هویت اجتماعی زنان در بخش پهلوانی شاهنامۀ فردوسی با توجه به مفهوم‌های مطرح‌شده در نظریۀ نمایشی اروینگ گافمن است. این نظریه بر این پایه استوار است که افراد در جامعه به‌منظور ارائه و حفظ تصویری دلخواه از خود به دیگران، برای مخاطبان خود نقش بازی می‌کنند؛ بنابراین جامعه، شبیه صحنۀ تئاتر است که در آن، افراد در کنش ...  بیشتر

بررسی و تحلیل چیستی و چگونگی ظهور کهن الگوی آنیما و آنیموس در شعر طاهره صفارزاده

صغری سلمانی نژادمهرآبادی؛ عبدالرضا سیف؛ نسرین موسی وند

دوره 4، شماره 2 ، فروردین 1391، ، صفحه 107-126

https://doi.org/10.22059/jwica.2012.24396

چکیده
  آنیما و آنیموس دو کهن الگوی بسیار مشهور در ادبیات فارسی هستند که ابتدا توسط روان شناسانی چون یونگ مطرح شدند. این تصویر بارها توسط پژوهشگران در اشعار شاعران مختلف نمود یافته است. کهن الگوی آنیما نیم? زنانه در وجود مردان و آنیموس نیم? مردانه در وجود زنان است. این کهن الگو تحت تأثیر حضور مادر و پدر در وجود هر شخص شکل می گیرد و تحت شرایط اجتماع ...  بیشتر

بازنمون هویت اجتماعی در رسانه، بررسی روند تغییرات هویت اجتماعی زنان در سینمای پس از انقلاب اسلامی

محمد عموزاده؛ نسیم اسفندیاری

دوره 4، شماره 3 ، مهر 1391، ، صفحه 119-138

https://doi.org/10.22059/jwica.2012.28514

چکیده
  با دو سویه فرض‌کردن رابطة بین جامعه و رسانه می‌توان تغییرات نحوة ارائة هویت زن در رسانة سینمای ایران را بررسی کرد، و از این راه شاید بتوان تحلیل قابل قبولی از روند تغییر اجتماعی در زمینة هویت زنانه به‌دست داد. مقالة حاضر با استفاده از روش تحلیل محتوا در صدد است تأثیر متقابل جریان‌های اجتماعی عمدة بعد از انقلاب اسلامی ‌ایران و نحوة ...  بیشتر

جامعه شناسی
بررسی رابطۀ بین موقعیت محله و احساس امنیت اجتماعی زنان (مقایسۀ تطبیقی دو محلۀ ونک و سرآسیاب)

منصوره اعظم آزاده؛ مریم قاضی نژاد؛ آرزو صادقی ولنی

دوره 8، شماره 2 ، تیر 1395، ، صفحه 205-224

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.60315

چکیده
  با ورود به هزارۀ جدید، جهان شاهد رشد جمعیت و شهرنشینی، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه بوده ‏است. این روند موجب توسعۀ شهرنشینی، گسترش کلان‏شهرها و پیچیده‏تر شدن روابط اجتماعی شده ‏است. ظهور چنین شهرهایی همراه با بروز مسائل مختلف شهری، از قبیل: گسترش حاشیه‌نشینی، افزایش جرایم اجتماعی و در‌مجموع کاهش امنیت اجتماعی بوده است. ...  بیشتر

هنر
قدرت و پادقدرت جنسیتی در سینمای ایران، مقایسة تطبیقی آثار تهمینه میلانی و رخشان بنی‌اعتماد

هادی خانیکی؛ مژگان فراهانی

دوره 7، شماره 2 ، تیر 1394، ، صفحه 207-222

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.57576

چکیده
  در نظریه‏های مربوط به اعمال قدرت، عده‏ای از اندیشمندان معتقدند قدرت عموماً از طریق مکانیسم‏های «متنی» بر جامعه اعمال می‏شود. این پژوهش سعی در شناخت مکانیسم‏های متنی اعمال قدرت جنسیتی دارد. پرسش پژوهش حاضر این است که سینما با چه مکانیسم‏هایی در راستای انقیاد زنان حرکت می‏کند و به تحکیم گفتمان مردسالاری می‏پردازد؟ ...  بیشتر

تحلیل نمادین رنگ در دیوان فدوی طوقان

عزت ملاابراهیمی؛ آزاده آزادی

دوره 5، شماره 2 ، شهریور 1392، ، صفحه 215-226

https://doi.org/10.22059/jwica.2013.35102

چکیده
  شاعران معاصر از تأثیر شگرف رنگ بر جسم و روح انسان سود جسته و برای بیان احساسات و عواطف درونی یاتشریح اوضاع اجتماعی و سیاسی زمانة خود از آن بهره گرفته اند. فدوی طوقان، شاعر متعهد و تأثیرگذارِ عرصةمقاومت فلسطین، نیز به کمک عنصرِ رنگ جلوه های مختلفی از دردمندی، دلتنگی، آرزومندی، و آرما نخواهی رادر آثار خود به نمایش گذارده است. احساس زنانه ...  بیشتر

هنر
نقش کنیزانِ رامشگر در موسیقیِ قرون اولیۀ اسلامی (دورۀ اموی و عصر اول عباسی)

نرگس ذاکر جعفری

دوره 10، شماره 2 ، تیر 1397، ، صفحه 215-235

https://doi.org/10.22059/jwica.2018.252156.1026

چکیده
  هدف از تحقیق حاضر مطالعة جایگاه و نقش کنیزان در موسیقی قرون نخستین اسلامی است. نقش‏ مهم کنیزان در پیشبرد موسیقیِ قرون اولیة اسلامی و دامنة فعالیت آن‌ها را می‏توان چنین برشمرد: نوازندگی،‏ خوانندگی، آهنگ‌سازی، آموزش موسیقی، ‏حفظ و انتشار ساخته‏های موسیقی‏دانان،‏ نقد و مباحثه و ایجاد فضای پویای موسیقایی در جامعه. نظریه‏پردازیِ ...  بیشتر

جامعه شناسی
شناسایی و سنجش مؤلفه‏های فرهنگ رفتار شهروندی سازمانی در محیط کارِ کارکنان زن ادارات آموزش و پرورش

حسین صمدی میارکلائی؛ حسنعلی آقاجانی؛ موسی مشازمینی؛ حمزه صمدی میارکلائی

دوره 6، شماره 2 ، تیر 1393، ، صفحه 229-247

https://doi.org/10.22059/jwica.2014.52938

چکیده
  رفتار شهروندی سازمانی، رفتار ارزشمند و مفیدی است که افراد به‌صورت داوطلبانه از خود بروز می‏دهند. بنابراین، در دنیای پُر‌چالش کنونی، سازمان‏ها به منظور رقابت در صحنۀ جهانی، در تلاش‌اند کارکنانی را به کار گیرند که فراتر از نقش تعیین‌شده در شغلشان عمل کنند. در‌واقع، هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و سنجش مؤلفه‏های رفتار شهروندی ...  بیشتر

ادبیات
تحلیل برخی از افسانه‌های ایرانی براساس الگوی پرورش زندگی خلاق زنان کلاریسا پینکولا استس

مریم اسمعلی پور؛ محمدجعفر یاحقی؛ فرزاد قائمی؛ شاهدخت طوماری

دوره 9، شماره 2 ، تیر 1396، ، صفحه 231-244

https://doi.org/10.22059/jwica.2017.235062.886

چکیده
  پینکولا استس الگوی پرورش زندگی خلاق را براساس قصه‏های «زن گریان، دختر کبریت‏فروش و سه تار موی طلایی» ترسیم و در این قصه‏ها ابعاد مختلف کنش و رفتار زیستنِ خلاق زن‌ـ قهرمان را بررسی کرده است. در این مقاله، نگارندگان نیز با تکیه بر روش استس دو گروه از افسانه‏های ایرانی را که زن‌ـ قهرمان در آن‌ها زیستی خلاق دارد، انتخاب و ...  بیشتر

هنر
نقد روان‌شناختی شخصیت اصلی زن فیلم رگ خواب (1396) از دیدگاه طرح‌وارۀ جفری یانگ

فاطمه شاهرودی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 233-249

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.281443.1282

چکیده
  مقالة حاضر با هدف نقد روان‌شناختی فیلم رگ خواب از دیدگاه نظریة طرح‌وارة جفری یانگ انجام پذیرفته است. تلاش فیلم‌ساز در بیان دنیای ذهنی شخصیت زن فیلم باعث شده بتوان فیلم را از دیدگاه طرح‌واره تحلیل کرد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه می‌توان حوادث زندگی قهرمان اصلی زن فیلم را براساس دیدگاه طرح‌واره تبیین کرد؟ اطلاعات به‌کاررفته ...  بیشتر

بررسی تصویر زن در قالی‌های عشایری نقش «نُه‌ زن» با تأکید بر مؤلفة اجتماعی پوشش زنان عشایری

اکرم نوری؛ هما موسی نژاد خبیصی؛ مهدی کشاورز افشار

دوره 12، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 251-266

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.303298.1436

چکیده
  تصویر زن به‌عنوان نقشی انسانی از نقش‌های رایج در قالی‌های عشایری است که در مناطق مختلف کشور در قالب‌ها و ساختارهای متفاوت بافته شده است و قطعاً مفهومی نمادین و خاص هم دارد. «نُه زن» از نقش‌هایی است که در آن تصویر زن بافته شده است و در این پژوهش در سه نمونه قالی از سه ایل متفاوت بررسی می‌شود. پژوهشگران در پی نوع تصویرگری زن در ...  بیشتر

بازنمایی شخصیت زن در کتاب‌های خاطره‌نگاری دفاع ‌مقدس (مطالعة موردی کتاب‌های ساجی، صباح، زیباترین روزهای زندگی و چراغ‌های روشن شهر)

مریم سادات میری؛ محمدصادق نصرالهی

دوره 13، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 251-271

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.324479.1608

چکیده
  کتاب‌های خاطره‌نگاری دفاع ‌مقدس یکی از سندهای ماندگار در تاریخ ایران اسلامی است. روز 31 شهریور 1359 رژیم بعث عراق به ایران حملة نظامی کرد و جنگ تحمیلی آغاز شد. حضور زنان دوشادوش مردان از ابتدای جنگ و فعالیت آن‌ها در قالب گروه‌های امدادی و پشتیبانی مسئولیتی بود که برعهده ‌گرفته و تا پایان جنگ این وظیفه خطیر را انجام دادند. زنان رزمنده ...  بیشتر

هنر
شناسایی مفهوم و مؤلفه های قلمروهای شبه خصوصی در ارتباط با رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی

فاطمه سمیع پور؛ مصطفی پورعلی؛ مرضیه کاظم زاده

دوره 15، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 259-281

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.348129.1829

چکیده
  رفتارهای قلمروی یکی از رفتارهای مهم و تأثیرگذار در ارتباط با محیط و استفاده از آن محسوب می‌شوند. لذا تطابق این رفتارها با فضا می‌تواند به افزایش کیفیت محیط و استفاده بهتر از آن منجر شود. پژوهش حاضر در راستای مطالعه رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی، در پی شناسایی مفهومی با عنوان «قلمروهای شبه‌خصوصی» و دستیابی به ویژگی‌های ...  بیشتر

جغرافیا
بررسی ازدواج مردان مهاجر افغانی با دختران ایرانی و آثار و پیامدهای اجتماعی آن بر کشور بر مبنای جغرافیای جرم و آسیب های اجتماعی

کیومرث یزدان پناه درو

دوره 7، شماره 3 ، مهر 1394، ، صفحه 343-358

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.58299

چکیده
  در دوران اقامت طولانی مهاجران افغانی در ایران، حدود 30 هزار نفر از زنان ایرانی با مردان افغانی ازدواج کردند. ازدواج زنان ایرانی با افغان‌ها نگران‌کننده است؛ به‌ویژه که 98‌درصد از این ازدواج‌ها با شکست همراه‌اند. غیرقانونی‌بودن ازدواج با اتباع غیرمجاز، مشکلات شناسنامه‌ای، تحصیلی، بهداشتی و اسکان فرزندان آنان را در پی دارد و زنان ...  بیشتر

ادبیات
تحلیل روابط خویشاوندی در حماسه های ملّی ایران از دیدگاه انسان شناسی ساختارگرا

رضا ستاری؛ مرضیه حقیقی؛ شهرام احمدی

دوره 8، شماره 3 ، مهر 1395، ، صفحه 349-370

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.60584

چکیده
  یکی از بنیادی‏ترین مباحث انسان‏شناسی، مطالعۀ روابط خویشاوندی، شیوه‏های همسرگزینی و پیوند ازدواج است که از دیرباز مورد توجه نظریه‏پردازان این حوزه‏ قرار گرفته است. متون کهن حماسی ما، به‌رغم بهره‏مندی از منابع عظیمی از افسانه‏ها و روایات برخاسته از زندگی مردم، بازتابندۀ مهم‏ترین مسائل اجتماعی، فرهنگی و انسان‏شناختیِ ...  بیشتر

ادبیات
نقد جامعه شناسی رمان های سه‌گانۀ احلام مستغانمی (با تکیه بر رمانتیسم جامعه گرا)

عزت ملاابراهیمی؛ علی صباغیان

دوره 6، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 361-376

https://doi.org/10.22059/jwica.2014.54516

چکیده
  در نقد جامعه‏شناختی رمان، ارتباط ساختار و محتوای داستان با وضعیت و دگرگونی‏های جامعه و محیطی که در آن متولد شده بررسی می‏شود و چگونگی انعکاس و بازنمایی هنرمندانۀ جامعه در جهان تخیلی اثر ادبی، نقد و تحلیل می‏شود. نویسندگان در این مقاله، بر پایۀ چارچوب نقد جامعه‏شناسی، به بررسی آثار نویسندۀ مشهور الجزایری، خانم احلام مستغانمی، ...  بیشتر