ادبیات
مطالعه سرمایه‌های اجتماعی زنان در فلسطین بر اساس الگوی جامعه‌شناختی پیر بوردیو (مطالعه موردی: رمان کرنفال المدینه از نزهه رملاوی)

عزت ملاابراهیمی؛ ستاره نوبخت؛ محمد رضا کوهی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 مرداد 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.357757.1911

چکیده
  پیر بوردیو، مردم‌شناس معاصر فرانسوی است که به قابلیت‌های ادبیات و ترسیم اوضاع اجتماعی توجه ویژه‌ای دارد. از نظر او قدرت یافتن یک فرد در میدان‌های مختلف و میزان سهیم شدن او در مدیریت میدان قدرت به یک سرمایۀ خاص بستگی ندارد، بلکه به حجم و ترکیبی از انواع سرمایه‌ها وابسته است. از آنجا که جامعه‌شناسی انتقادی بوردیو، افزون بر بُعد عینی ...  بیشتر

تاریخی
نازیسم و زنان: بازتاب گرایشات نازی درباره زنان در هفته نامه «نامه ایران باستان»

شهرام غلامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.362577.1944

چکیده
  زنان در دوره مدرن به عنوان بخشی از ابزار تبلیغات احزاب و جریان‌های سیاسی قرار گرفتند. در برنامه حزب ناسیونال سوسیالیست آلمان و فاشیسم ایتالیا زنان به عنوان ابزاری برای فرزند آوری و در نتیجه افزایش توان سیاسی- نظامی کشور مورد توجه قرار گرفتند. همزمان با این رویدادها در اروپا، در برخی از نشریات ایران مانند هفته‌نامه «نامه ایران ...  بیشتر

هنر
بازنمایی هویت فرهنگی زنان و دختران درطرح جلد داستان‌های کودک کشورهای عربی/ بازنمایی هویت عربی زنان و دختران در طرح جلد داستان‌های کودک کشورهای عربی

غفران بریمو؛ عفت السادات افضل طوسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.363476.1951

چکیده
  تصویرسازی جلد کتاب‌های کودکان به‌عنوان یک رسانه، نقش مهمی در انتقال مفاهیم فرهنگی ایفا می‌کند. تصاویری که می‌توانند هویت فرهنگی کودک را به‌صورت غیرمستقیم تقویت کنند. پژوهش حاضر در پی پاسخ این سؤال است که هویت فرهنگی دختران و زنان در تصویرسازی جلد داستان‌های کودکان کشورهای عربی چگونه نمایش داده شده است؟ لذا با هدف شناخت هویت فرهنگی ...  بیشتر

هنر
نسبت تیپ هنری به گِرَوِشِ پوشاک و بررسی عوامل تأثیرگذار در آن (مطالعه موردی؛ دختران و زنان 20 تا 40 سال شهر تهران سال 1400- 1401)

مریم نیک‌روش؛ عباس نامجو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 دی 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2024.363841.1955

چکیده
  پپوشاک زنان در نقش پدیده‌ای اجتماعی پس از انقلاب، تغییرات فراوانی را سپری کرده‌ و سبک خیابانی پوشش روزمره نیز تنوع یافت. باتوجه به آن‌که تیپ هنری یکی از سبک‌های خیابانی رایجِ پوشش دهه‌های اخیر و از خرده‌فرهنگ‌های تشکیل‌دهندة فرهنگ ایرانی است، پژوهش حاضر، با هدف شناخت تیپ هنری به گِرَوِشِ پوشاک دختران و زنان شهر تهران، صورت گرفته ...  بیشتر

هنر
تدوین مدل مفهومی تبیین کننده کیفیت های طراحی اتاق های واحدهای مسکونی آپارتمانی مرتبط با سبک زندگی زنان جوان ایرانی

سیده فرشته احسانی اسکوئی؛ جمال‌الدین مهدی‌نژاد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 14 دی 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2024.360335.1953

چکیده
  زنان به‌واسطه حضور پررنگ‌تر در خانه، بیشتر تحت تأثیر شرایط نامطلوب سکونتی قرار می‌گیرند؛ لذا توجه به سبک زندگی، نیازها و ترجیحات این افراد در طراحی مسکن ضرورت دارد. در این راستا با رویکرد اکتشافی از روش تحقیق کیفی و مصاحبه نیمه ساختاریافته و مشاهده برای جمع‌آوری اطلاعات مدنظر استفاده شد. نمونه موردبررسی، بیست زن بین 20 تا 40 ساله ...  بیشتر

تاریخی
واکنش مردم گیلان در برابر قانون اتحاد لباس و کشف حجاب با تمرکز بر دوره پهلوی اول و اوایل پهلوی دوم

جواد نظری مقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 24 بهمن 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2024.363459.1949

چکیده
  تغییر لباس و برداشتن حجاب از سر زنان ایرانی یکی از مهمترین و چالش‌برانگیزترین اقدامات فرهنگی و اجتماعی در دوره پهلوی اول به شمار می‌رود که با هدف نوسازی جامعه ایرانی و تحقق الگوی توسعه غربی انجام گرفت. عدم تناسب قانون کشف حجاب با اقتضائات و ارزش‌های ملی و دینی جامعه ایرانی و تحمیل آن از سوی دولت به مردم با هدف حذف حجاب، مخالفت‌های ...  بیشتر

ادبیات
بازنمایی تصویر زنان در سفرنامۀ «از پاریز تا پاریس»

بهرام رضایی ویشه سرایی؛ محمّدعلی خزانه دارلو؛ محمود رنجبر

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 471-489

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.350518.1852

چکیده
  یکی از مهم‌ترین آثاری که در آن تصویر دیگری اعم از «دیگری درون‌فرهنگی» و «دیگری برون‌فرهنگی» انعکاس می‌یابد، سفرنامه است. در این نوع از نوشته‌ها تصاویر زنان، مردان، شهرها، مکان‌های خاص زیارتی، سیاحتی و ... می‌تواند سوژۀ تصویرپردازی قرار گیرد. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی با تلفیق سه رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان، بازنمایی ...  بیشتر

هنر
شناسایی مفهوم و مؤلفه های قلمروهای شبه خصوصی در ارتباط با رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی

فاطمه سمیع پور؛ مصطفی پورعلی؛ مرضیه کاظم زاده

دوره 15، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 259-281

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.348129.1829

چکیده
  رفتارهای قلمروی یکی از رفتارهای مهم و تأثیرگذار در ارتباط با محیط و استفاده از آن محسوب می‌شوند. لذا تطابق این رفتارها با فضا می‌تواند به افزایش کیفیت محیط و استفاده بهتر از آن منجر شود. پژوهش حاضر در راستای مطالعه رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی، در پی شناسایی مفهومی با عنوان «قلمروهای شبه‌خصوصی» و دستیابی به ویژگی‌های ...  بیشتر

جامعه شناسی
زنان و مصرف موسیقی؛ پژوهشی کیفی درباره ذائقه موسیقایی زنان

شیوا پروائی

دوره 15، شماره 1 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 1-27

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.346129.1814

چکیده
  مصرف موسیقی در تجربۀ زندگی روزمره زنان که یکی از مخاطبان فعال هستند، نقش برجسته‌ای دارد. در این پژوهش به این پرسش که ذائقۀ موسیقایی زنان چگونه شکل می‌گیرد، با روش پژوهش کیفی و مطالعۀ تجربۀ موسیقایی زنان پاسخ داده شده است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 28 نفر از زنان با تحصیلات، موقعیت اجتماعی و گروه‌های سنی ...  بیشتر

ادبیات
بررسی هویت اجتماعی زنان در بخش پهلوانی شاهنامۀ فردوسی برمبنای دیدگاه جامعه‌شناختی گافمن

فهیمه ملکی مارشک؛ ابوالقاسم قوام؛ هما زنجانی زاده

دوره 15، شماره 1 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 93-118

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.344741.1802

چکیده
  هدف این مقاله، بررسی هویت اجتماعی زنان در بخش پهلوانی شاهنامۀ فردوسی با توجه به مفهوم‌های مطرح‌شده در نظریۀ نمایشی اروینگ گافمن است. این نظریه بر این پایه استوار است که افراد در جامعه به‌منظور ارائه و حفظ تصویری دلخواه از خود به دیگران، برای مخاطبان خود نقش بازی می‌کنند؛ بنابراین جامعه، شبیه صحنۀ تئاتر است که در آن، افراد در کنش ...  بیشتر

هنر
مطالعۀ نقش زنان در ادبیات ‌نمایشی دوران تکوین در ایران براساس تحلیل و گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف

میترا علوی طلب

دوره 15، شماره 1 ، اردیبهشت 1402، ، صفحه 119-139

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.342582.1788

چکیده
  حضور شخصیت‌های زن در نمایشنامه‌های دوران تکوین ادبیات‌ نمایشی ایران، یعنی قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم، حالات و جلوه‌های متفاوتی یافته و به‌شکلی متناقض‌نما[1] طرح شده است. دگرگونی‌های جامعه‌شناختی در سدۀ سیزدهم خورشیدی که حاصل رویارویی با جهان غرب بود، رشد موقعیت زنان را ضروری می‌کرد و به ترس و اضطرابی دامن می‌زد که با برجسته‌شدن ...  بیشتر

هنر
تحلیل آیکونوگرافیک نقش زنان در نگاره‌های سوگ و ارتباط ایشان با آئین‌های کشاورزی با تاکید بر نگاره‌هایی از ادوار ایلخانی، تیموری و صفوی

مرضیه جعفرپور؛ زهره طباطبایی جبلی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 653-677

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.344764.1801

چکیده
  آن‌چه در قاموس ما مرگ نام گرفته و به تلخی از آن یاد می‌کنیم، در نگاه انسان برزگر، پیوند درگذشتگان با زمین و انتظاری برای رستاخیز بود؛ همچون دانه‌‌ای که به امید تجدید حیات در خاک دفن می‌کرد. شواهد برجای مانده از شیوه‌های سوگواری، گویا است که در این وادی، زنان نقش مهم‌تری ایفا می‌کرده‌اند؛ چنان‌که نقش به‌سزائی در آئین‌های برزگری ...  بیشتر

بازنمود سیمای زنان عیار در قصه‌‌های عامة عیاری؛ مطالعة موردی مجموعة «فرهنگ افسانه‌‌های مردم ایران» و «افسانه‌‌های ایرانی»

فرامرز خجسته؛ حسین پولادیان؛ زهرا انصاری

دوره 14، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 291-313

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.332721.1703

چکیده
  در قصه‌‌های کوتاه عیاری فارسی، زنان نقش و حضوری برجسته، زنده، محوری و اثرگذار دارند که به انحاء و اشکال گوناگون در این متون انعکاس یافته است. گفتمان عیاری در تاریخ ایران، همواره در تقابل با نظم مسلط موجود شکل‌‌ گرفته و درپی حق‌‌طلبی، برابری‌‌‌‌خواهی، رفع خودکامگی، تبعیض و ستم بوده است. زنان عیار در قصه‌‌های عیاری، نمایندة همین ...  بیشتر

تأثیر رسانه‌‌ها بر کلیشه‌‌های جنسیتی در ورزش زنان

وجیهه جوانی؛ فرشته آقاجانی؛ مینا عالمی

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 57-72

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.332840.1701

چکیده
   چکیدهدر دنیای امروز، رسانه‌‌ها مهم‌‌ترین ابزار‌‌ انتقال پیام هستند که به طرق گوناگون در دسترس عموم مردم قرار دارند و سهم چشمگیری در میزان آگاهی مردم نسبت به موضوعات مختلف دارند؛ بنابراین، در پژوهش حاضر به مطالعۀ تأثیر رسانه‌‌ها بر کلیشه‌‌های جنسیتی در ورزش زنان پرداخته شده‌‌است. روش به‌کار گرفته برای تجزیه و تحلیل داده‌‌ها، ...  بیشتر

تصویر زن در آثار سینمایی اصغر فرهادی

افسانه توسلی؛ زهره بابایی

دوره 13، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 541-559

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.327879.1652

چکیده
  چکیدهسینمای اصغر فرهادی، برندۀ جایزۀ اسکار، با تمرکز بر حضور بیشتر زنان و ارائۀ نقش‌های کلیدی بدان ها، به مقولۀ «زن» توجه ویژه نشان داده است، اما باید دریافت بازنمایی زن در این آثار تا چه حد توانسته از تصورات قالبی و کلیشه‌های مردانه رها شود؟ فیلم‌های «رقص در غبار»، «شهر زیبا»، «چهارشنبه‌سوری»، «دربارۀ ...  بیشتر

بررسی «من» و «منِ اجتماعی» در هویت زنان بخش پهلوانی شاهنامۀ فردوسی

فهیمه ملکی مارشک؛ ابوالقاسم قوام؛ هما زنجانی زاده

دوره 13، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 585-601

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.328153.1656

چکیده
  چکیدههویت، تصویری ذهنی جهت شناخت است و می‌‌توان آن را در ویژگی‌‌هایی که به هر فرد تشخّص می‌‌دهند، یافت. بررسی هویت زنان موضوع کنکاش پژوهشگران مختلفی بوده است. شاهنامۀ فردوسی از این رو که دربردارندۀ بخش عمده‌ای از میراث فرهنگی و اجتماعی ایرانیان است، منبع مناسبی برای بررسی هویت زنان است. متن پژوهش شاهنامۀ فردوسی تصحیح جلال خالقی ...  بیشتر

واکاوی شخصیت‏ پردازی‏ های زنانه در رمان تحت أقدام الأمهات اثر بثینة ‌العیسی

میترا علیشاهی؛ مصطفی مهدوی آرا

دوره 13، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 273-290

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.323901.1596

چکیده
  ادبیات زنانه به‌منزلة یکی از گونه‏های ادبی، در کشورهای عربی و به طور خاص کویت از دهة پنجاه آغاز و در دهة هفتاد تا نود به اوج خود رسید. بثینة‌العیسی به‌عنوان یکی از فعالان این حوزه‌ـ با انتشار رمان تحت أقدام الأمهات‌ـ توانسته است با قلم ادبی خود مشکلات زنان و جامعة در حال گذار کویت را در دنیای داستان به تصویر بکشد. از ویژگی‏های ...  بیشتر

مقایسۀ ابعاد ذهنی و عینی زیباسازی بدن در سه نسل زنان شهر اراک

نجمه فانی؛ محمد حسین اسدی داوود آبادی؛ علی روشنایی

دوره 12، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 463-488

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.310457.1480

چکیده
  بررسی تغییراتی که در ادراک و عملکرد نسل‌های مختلف از زیبایی بدن رخ داده است بر این فرض استوار است که نسل‌های مختلف با سپری‌کردن تحولات متفاوت اجتماعی، تجارب متفاوتی از منظر ارزش‌ها، هنجارها و عملکرد زیبایی دارند. بر این مبنا، این پژوهش با هدف مطالعة تحولات عینی و ذهنی زیبایی بین سه نسل زنان در شهر اراک به انجام رسیده است. چارچوب ...  بیشتر

مطالعه جامعه‏‌شناختی ادراک عدالت جنسیتی زنان با تأکید بر عامل قومیت

صمد عابدینی؛ صمد رسول‏ زاده‏ اقدم؛ پرویز صبوری کزج

دوره 12، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 155-184

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.304573.1444

چکیده
  از عوامل تعیین‏کنندة عدالت‏طلبی و سلطه‏جویی، ادراک هر فرد از عدالت جنسیتی است. این پژوهش با هدف مطالعة ادراک عدالت جنسیتی زنان و نقش عوامل جامعه‏شناختی در پیدایش این پدیده در بستر قومیت انجام شده است. مبانی نظری پژوهش براساس نظریه‏های هومنز، بوردیو و پارسونز تدوین یافته است. روش پژوهش از نوع پیمایش است که داده‏ها با ابزار ...  بیشتر

زنانگی، ایدئولوژی و مقاومت در برابر فرودستی تحلیل گفتمان فرودستی زنان در سینمای ایران با تکیه بر نظریه خودمداری

منصور طبیعی؛ رعنا محمدتقی نژاد اصفهانی

دوره 12، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 185-217

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.307060.1461

چکیده
  هدف از این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی فرودستی زنان از خلال تحلیل چهار فیلم سینمایی عروس آتش، کاغذ بی‏خط، خانة پدری و ناهید است. چارچوب نظری استفاده‌شده نظریة خودمداری قاضی‏مرادی است که با روش تحلیل‏گفتمان انتقادی فرکلاف انجام شده ‏است. تحلیل‏گفتمان انتقادی با پیوند میان ساختارهای گفتمانی و بافت‏های اجتماعی می‏تواند ...  بیشتر

باستان‌شناسی و تاریخ: تصویر زنان در نگاره‌های مکتب تبریز و متون دوره صفوی

مهتاب دادخواه؛ کریم حاجی زاده؛ بهروز افخمی؛ حبیب شهبازی شیران

دوره 12، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 267-287

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.300890.1418

چکیده
  متون تاریخی به جهت روایت‌گری‏های مردانه از فرمانروایان و بزرگان دوره‏های تاریخی، اغلب کمتر از مردمان عادی، به‌ویژه زنان، گفته‏اند. درواقع،زنان با اینکه نیمی از جامعة بشری و تربیت‏دهندة مردان و نسل آینده هستند و در ادوار تاریخی نیز تأثیر انکارناپذیری در روابط اجتماعی، حفظ و تداوم سنت‏ها، رسوم و حتی بازی‏های سیاسی داشته‏اند، ...  بیشتر

بیان خود از طریق انتخاب تصویر پروفایل در میان کاربران زن ایرانی در شبکه‎های اجتماعی با تکیه بر نظریۀ نمایشی گافمن

مسعود علیا؛ مژده هاشمی نسب

دوره 11، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 599-626

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.297226.1401

چکیده
  پژوهش حاضر چگونگی بیان خود از طریق انتخاب تصویر پروفایل را در میان کاربران زن ایرانی در شبکه‎های اجتماعی مجازی (مطالعة موردی: فیسبوک) با تکیه بر نظریۀ نمایشی اروینگ گافمن بررسی می‏کند. پژوهش حاضر پژوهشی‌ـ بنیادی است. در نظریة نمایشی گافمن، جامعه همچون صحنة نمایش و کنشگران همچون بازیگران نمایش در نظر گرفته می‎شوند. اگر شبکه‎های ...  بیشتر

جایگاه اجتماعی زنان در تمدن باستانی شهر سوخته

صدرالدین طاهری

دوره 11، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 391-411

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.289879.1346

چکیده
  برپایة اسناد باستان‏شناختی و انسان‏شناختی برخی از جوامع باستانی با ساختار مادرمحور اداره می‏شده‏اند. در میان تمدن‏های باستانی ایران، شهر سوخته به‏سبب انتشار مداوم نتایج کاوش‏های درازمدت و علمی مورد مطالعاتی مناسبی برای بررسی جایگاه اجتماعی زنان به‏شمار می‏رود. این نوشتار، پژوهشی تاریخی است که از دیدگاه ماهیت توصیفی‌ـ ...  بیشتر

جغرافیا
بررسی روند مشارکت زنان در انتخابات مجلس شورای اسلامی (دوره‌های 8، 9 و 10) (مطالعۀ موردی: شهر تهران)

کیومرث یزدان‌پناه درو؛ ندا عسگری

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 287-307

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.281225.1279

چکیده
  جغرافیای انتخابات از مباحث مهم‌ جغرافیای سیاسی است که از طریق همین گزینش‌های سیاسی مهم‌ترین افراد سیاسی کشور به‌صورت رسمی انتخاب می‌شوند. چنانچه یک کشور مانع مشارکت بعضی مردم در انتخابات شوند، این نظام دموکراتیک نیست. یکی از وجوه مهم دموکراتیک‌بودنِ نظام سیاسی حضور و فعالیت زنان در عرصه‌های سیاسی است و در این میان نحوة برخورد ...  بیشتر

هنر
شمایل‌شناسی تصویر زن در دورة قاجار با تأکید بر سفرنامه‌ها، نگارگری‌ها و عکس‌های برجای‌مانده از این دوره

ساره طهماسبی زاده؛ محمدابراهیم زارعی

دوره 10، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 577-594

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.257328.1064

چکیده
  از اوایل دورة قاجار، سیاحان بسیاری توانستند اطلاعات کم‏نظیری دربارة زنان ارائه دهند. زیبایی زنان ایرانی از نکاتی است که نظر سیاحان اروپایی را به خود جلب کرده است. بازتاب این زیبایی را در نقاشی‏های این دوره به‌وفور می‏بینیم. اما نکته‏ای که جلب توجه می‏کند تفاوت فاحش عکس‏های بازماندة زنان دورة قاجار با سفرنامه‏ها و نقاشی‏های ...  بیشتر